Uzmanlar uyardı: Evcil hayvanları klonlama trendi çok riskli

Evcil hayvanlar insanlar kadar uzun yaşamıyor ve birçok kişi hayvanlarıyla bir gün vedalaşacaklarını bilerek bağ kuruyor.

Klonlama teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte, birçok kişi son yıllarda evcil hayvanların bir kopyasını oluşturma fikrine yönelmeye başladı.

1997’de Dolly adlı koyunun dünyaya gelmesi, memelileri klonlamada önemli bir dönüm noktası olmuştu. O günden bu yana klonlama bir sektör haline geldi.

ABD’li eski futbolcu Tom Brady ve Barbra Streisand gibi ünlü isimler köpeklerini klonlattıkları iddialarıyla gündeme geldi.

AYNI KARAKTERE SAHİP OLAMAZ

Ancak uzmanlara göre klonlama göründüğü kadar basit değil. Yüksek maliyet, sağlık riskleri ve etik tartışmalar beraberinde geliyor.

Klonlama, bir hayvanın genetik olarak birebir kopyasını oluşturmayı amaçlıyor. Süreç, somatik hücre nükleer transferi (SCNT) yöntemiyle gerçekleştiriliyor. Ancak genetik olarak aynı olmaları, klonların davranış, kişilik ve hatta görünüş açısından aynı olacağı anlamına gelmiyor.

Uzmanlar, bir hayvanın karakterinin çevresel etkiler, yetiştirilme biçimi ve yaşam deneyimleriyle şekillendiğini vurguluyor. Bu nedenle, hayvanla aynı koşullar sağlanamadıkça klonun birebir aynı olması mümkün değil.

Nitekim ilk klonlanan kedi “CC”nin, genetik olarak kopyalandığı kediyle aynı renk desenine sahip olmaması buna bir örnekti.

Hayvan klonlamasında başarı oranı hâlâ düşük, yani Yaklaşık yüzde 16. Bu süreçte yumurta toplama, hormon tedavisi ve cerrahi işlemler hem yumurta donörleri hem de taşıyıcı anneler için riskler taşıyor.

Klonların sağlığı da büyük bir soru işareti. Araştırmalar klonlanmış domuz yavrularının yüzde 48’inin ilk ayda öldüğünü, bazı büyükbaş klonlarında topallık ve tendon sorunlarının görüldüğünü
ortaya koyuyor.

Genetik hastalıklar da birebir aktarılıyor. Yani genetik rahatsızlığı olan bir evcil hayvanın klonu da aynı riski taşıyor.

ETİK TARTIŞMASI BÜYÜYOR

Uzmanlar, evcil hayvanların genetik materyalinin rızaları olmadan alınmasının etik olmadığını belirtiyor.

Ayrıca canlı hayvandan doku örneği alınması acıya ve strese neden olabiliyor.

Klonlama, nesli tükenme tehlikesi altındaki türlerin korunmasında veya tarım sektöründe faydalı olabilirken, uzmanlara göre evcil hayvanlar için aynı gerekçeler geçerli değil.

Evcil hayvan klonlama hizmetleri, çoğu ülkede yasal değil. Ancak sahipler doku örneği aldırıp süreci yurt dışındaki laboratuvarlarda sürdürebiliyor. Maliyet ise oldukça yüksek.

Uzmanlara göre bu para, barınaklardaki binlerce sahipsiz hayvana destek olmak gibi daha yararlı amaçlar için kullanılabilir.