Çeviri hatası mı? yoksa “Çevir kazı yanmasın” mı?

Dış politika ciddi iştir ama bazen öyle anlar gelir ki, en ciddi mesele bile fıkra gibi görünür…

Erdoğan’ın Fox News’e verdiği röportaj tam da bu türden...

Erdoğan dedi ki: “Trump, ‘Rusya-Ukrayna savaşını bitiririm’ dedi. Bitti mi? Hayır. ‘Gazze savaşını bitiririm’ dedi. Bitti mi? Hayır…”.

***

ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio öfkeyle hem topa hem adama (Erdoğan’a) girdi ve…

Eleştiri sınırını aşarak, Erdoğan’ın, Trump’la konuşarak, sorunlarını çözmesini istediğini…

Hatta; “Bizi de dahil edin, beş dakika el sıkışma imkânı sağlayın” diye aradığını bile iddia etti…

***

Bu yayınlar ve Rubio’nun edep sınırlarını zorlayan tepkisi üzerine İletişim Başkanlığı sahneye çıktı:

“Yanlış anlaşılma oldu. Çeviri hatası var, Sayın Cumhurbaşkanımızın açıklamaları bağlamından koparıldı…”

***

Peki söyleşinin çevirisini kim yapmıştı?..

CNN mi?.. Hayır…

Fox mu?.. Hayır…

BBC mi?.. Hayır…

Peki kim yapmış?..

Anadolu Ajansı yapmış…

23 Eylül’de İletişim Başkanlığı da aynen yayınlamış…

Hani çeviri hatasıydı?..

Diplomatik silah

İnsanın aklına şu geliyor:

Bizim ajansın çevirmenleri kendi Cumhurbaşkanlarını yanlış mı anladı?..

Yoksa “çeviri hatası” aslında yeni bir diplomatik silâh mı?..

Yani işimize gelmeyen her söz için sihirli bir kaçış kapısı:

“Bu söz bana ait değil...”.

“Bağlamından koparıldı…”.

“Çeviri hatası...”.

***

Bir gün gelecek, belki şöyle açıklamalar da duyacağız:

“Ben aslında ‘kardeşlik’ dedim, onlar yanlışlıkla ‘kayyım’ olarak çevirmiş...”.

“Ben ‘havuç politikası’ dedim, onlar yanlışlıkla ‘uçak politikası’ olarak çevirmiş...”.

Çelişkinin kriz yönetimi

Sorun şu: bu işin çevirisini yabancı ajans yapmadı...

Kendi ajansımız yaptı...

Yani, kendi kendimizi yanlış çevirmişiz...

Bu durumda insan ister istemez düşünüyor:

Eğer biz kendimiz çeviriyi doğru yapamıyorsak?..

Kendimizi dünyaya nasıl anlatacağız?..

***

Diplomasi tarihinde belki de ilk kez, bir ülke “Biz yanlış çevirdik” diyerek kendisini bağlamdan koparmış oldu…

Ortaya çıkan tablo ise özetle şu:

Erdoğan konuşuyor, Anadolu Ajansı haber yapıyor, İletişim Başkanlığı aynı haberi aynen kendi web sitesinde yayınlıyor…

Tam da Trump’la buluşulacağı günden bir gün önce tepki gelince, haber “çeviri hatası” bahanesiyle yalanlanıyor… Dünya ise kahkahasını zor tutuyor…

Velhasıl, mesele çeviri hatası değil…

“Çevir kazı yanmasın” diplomasisi!..

Şaka yapmıştım

Haber: “Trump ve Erdoğan görüşmesi son anda basına kapatıldı.”

Halbuki dünkü NEFES’te yayımlanan yazımda, şaka yapmıştım ama tedbir almışlar…