Hizmet sektöründe facia kapıda mı?
Ekonomi büyüyormuş…
Kim diyor?..
TÜİK, iktidar yandaşı medya ve Mehmet Şimşek’in şeyinde boncuk olduğuna inanan kimi ekonomi sayfası gazetecileri…
Bunlara göre, rakamlar parlak gösterilince: Ekonomi büyümüş gibi oluyor…
Ama… Benim aklıma başka sorular da geliyor…
Meselâ: Bu büyüme gerçekten adil bir refah getiriyor mu?..
Yoksa, bu arkadaşlar: Her köşe başında bir kafe açılmasını “refah artışı” olarak mı algılıyorlar?..
***
Ağzında altın kaşıkla doğanlar…
Yaşadıkları semtlerde Türkiye’nin en hızlı büyüyen sektörlerinden birinin:
“Kahve köpüğü sektörü…” olduğunun farkındadırlar…
Öyle ki; bazı semtlerde her üç dükkandan ikisi ya kafe ya da “Üçüncü dalga kahve atölyesi…”.
Ama ve ne gariptir ki: Üçüncü dalga kahveler daha ilk dalgada kepenk indiriyor…
Çünkü… Ortada güçlü bir orta sınıf talebi yok…
Sürdürülebilir talep var mı?
Bir başka örnek yine aynı semt sakinlerinden:
“Saç ekim turizmiyle ekonomi uçuyor!” diye hava basıyorlar…
İyi, hoş pek güzel ama… Belli ki; bunu söyleyenler:
Yurttaşın kendi saçına şampuan almakta zorlandığını bilmiyor…
Bunlar, tatilde dolup taşan sahillerle övünüyorlar ancak…
O tatil köyünde çalışan garsonun, kendi maaşıyla o sahilde bir gün tatil yapmasının imkansız olduğunu hatırlamak bile istemiyorlar...
Restoran sektörünün büyüdüğünü ballandırarak anlatıyorlar ve fakat…
Çoğu restoranın menüsü zengin olsa bile, müşterisinin olmadığını itiraf etmeyi göze alamıyorlar…
Ve işte asıl facianın da burada saklı olduğunu kamuoyunun fark etmesini istemiyorlar…
***
Sözümün özü efendiler!..
Hizmet sektörü kâğıt üstünde büyüyor ama…
İçeride kalite, verimlilik ve sürdürülebilir talep yok...
Kahve köpüğü ekonomisi
Eğer gelir dağılımı düzelmez, orta sınıfın alım gücü artmazsa:
Hizmet sektörü dev bir “hayalet ekonomi” görünümüne dönüşür...
Bugün açılan işletme yarın kapanır…
Bugün işe giren genç yarın işsiz kalır...
Ve biz bu döngüyü alkışlarla izleriz:
“Bakın, yine büyüdük(!)..”.
***
Canlarım, ekonomide gerçek büyüme:
Bir kafede kahvesini yudumlayan orta sınıf yurttaşın cüzdanında…
Tatilde güneşlenen işçinin cebinde…
Tiyatro bileti alabilen öğrencinin umutlarında gizlidir…
O yoksa, geriye sadece: “Kahve köpüğü ekonomisi” kalır…
Ve görünen odur ki:
Kahve köpüğü sektörü de bitmek üzeredir…
Yani durum felâket gününün bir önceki günüdür…
Sevgi dolu saygılarımla