Ankara’nın 100 yılı tek karede: Cumhuriyet’in başkentinde zaman yolculuğu

Kentin hafızasını yaşatmayı amaçlayan çalışmada, Ankara'nın tarihi yapı ve simgeleri, aynı açılardan çekilmiş, geçmiş ve günümüzden fotoğraflar, tek karede birleştirildi.

Ankara'nın farklı dönemlerine tanıklık eden bu yapılardan bazıları, ilk halleriyle kentin kuruluş yıllarına ışık tutarken, bugünkü görünümleriyle mimari dönüşümü de yansıtıyor.

Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk'ün ebedi istirahatgahı Anıtkabir'e ait iki karede, uçakların gökyüzündeki gösterileri dikkat çekiyor.

Farklı yıllarda kaydedilen bu görüntüler, modern Türk mimarisinin simge yapılarından biri olan Anıtkabir'in geçmişten bugüne önemli törenlere ev sahipliği yaptığını gösteriyor.

1979 tarihli siyah-beyaz karede, Türk Hava Kuvvetleri'ne bağlı F-104 savaş uçaklarının gerçekleştirdiği uçuş yer alırken, 2024'e ait renkli karede 30 Ağustos Zafer Bayramı dolayısıyla Türk Yıldızlarının saygı uçuşu görülüyor. Her iki kare de zamanın ötesinde süren anma geleneğine görsel belge niteliği taşıyor.

Cumhuriyet'in ilk yıllarında başkentin ekonomik ve idari merkezi olan Ulus, pek çok yapıya ev sahipliği yapıyor. Banka ve kamu binalarıyla şekillenen bölge, Ankara'nın planlı kentleşme sürecinin izlerini taşıyor.

Ulus'ta yer alan eski Merkez Bankası, Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü, Türkiye İş Bankası, Osmanlı Bankası ve eski Maliye Bakanlığı binası gibi yapılar da çalışmada yer alan diğer önemli noktalar arasında bulunuyor.

Ulus bölgesindeki kültürel ve tarihi yapılar, AA arşivinden ve güncel çekimlerden derlenen fotoğraflarla kentin zengin geçmişini gözler önüne seriyor.

Ankara Palas ve Etnografya Müzesi, Birinci Ulusal Mimarlık Akımının önde gelen örnekleri arasında yer alıyor. Her iki yapı da Cumhuriyet döneminin önemli eserleri olarak dikkat çekiyor; Ankara Palas konaklama amaçlı inşa edilirken, Etnografya Müzesi Anadolu'nun kültürel mirasını sergiliyor.

II. Evkaf Apartmanı da Ulus semtinde aynı akımın bir parçası olarak mimari mirasın korunan yapılar arasında bulunuyor. 1930'a ait siyah-beyaz fotoğrafta kira yoluyla gelir sağlama amacıyla kullanılan apartman, günümüzde Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü, Küçük Tiyatro ve Oda Tiyatrosu olarak hizmet veriyor.

Atatürk Bulvarı'nda bulunan PTT Pul Müzesi ise 1940 tarihli siyah-beyaz fotoğrafta Emlak ve Eytam Bankası tarafından kullanıldığı haliyle yer alıyor.

Avusturyalı mimar Clemens Holzmeister'in çizimini yaptığı yapı, günümüzdeki renkli fotoğrafta ise kültürel yaşamın bir parçası olarak öne çıkıyor.

Ulus'taki dini yapılar, kentin tarihi ve kültürel dokusunu yansıtan önemli simgeler arasında yer alıyor.

Hacı Bayram Veli Camisi, türbesi, Augustus Tapınağı ve tapınağın yanındaki açık hava müzesi, 1945 tarihli siyah-beyaz fotoğrafta görülürken, günümüze ait karede cami dayanıklılığını korumaya devam ediyor.

Ulus ve Kızılay bölgeleri, sosyal yaşamı şekillendiren simge yapılarıyla başkentin hafızasında özel bir yere sahip.1940'a ait bir karede Ulus Meydanı'nın sakin yapısı dikkat çekerken, günümüzde çekilen fotoğraf kentte yaşanan dönüşümü ve artan kalabalığı gözler önüne seriyor. Meydanda yer alan, Avusturyalı heykeltıraş Heinrich Krippel tarafından yapılan Zafer Anıtı, 1970 tarihli siyah-beyaz arşiv fotoğrafında yer aldığı haliyle günümüzde de varlığını sürdürüyor.

Kızılay Meydanı'nın 1973 tarihli siyah-beyaz fotoğrafında, bölgenin geniş ve düzenli yapısı ile ulaşım aracı olarak bir halk otobüsü yer alırken, güncel renkli fotoğraf kentin değişen dokusunu yansıtıyor. Güvenpark içinde bulunan Güvenlik Anıtı ise 1970'teki ilk görüntüsünden günümüze kadar Kızılay'ın sembollerinden biri olarak varlığını koruyor.