Aralıklı oruç, adından da anlaşılacağı üzere yemek yeme süresini belirli zaman dilimleriyle sınırlandırmaya dayanıyor. En bilinen türlerinden biri olan “5-2 diyeti”nde haftanın iki günü çok az yemek yeniyor ya da tamamen oruç tutuluyor; diğer günlerde ise herhangi bir kısıtlama uygulanmıyor. Yöntemin en önemli avantajları arasında sadelik, esneklik ve uzun vadede daha kolay sürdürülebilir olması öne çıkıyor.

KİLO VERMEDE GELENEKSEL DİYETLERLE BENZER

British Dietetic Association sözcüsü diyetisyen Nichola Ludlam-Raine’e göre, aralıklı oruç kilo kaybında geleneksel kalori kısıtlaması kadar etkili. Ancak bugüne kadar yapılan çalışmaların çoğu kısa süreli ve sınırlı veriye sahip. Bu nedenle yöntemin uzun vadeli etkileri konusunda kesin bir sonuca ulaşmak zor.

OTOfAJİ VE YAŞLANMAYI YAVAŞLATMA UMUDU

Laboratuvar hayvanları üzerinde yapılan araştırmalar, düzenli açlık dönemlerinin ömrü yüzde 40’a kadar uzatabileceğini, yaşlanmayla gelen fiziksel düşüşü yavaşlattığını ve bazı kanser türlerine karşı koruyucu etki sunduğunu ortaya koydu. Bu faydaların, besin kıtlığı sırasında hücrelerin kendi içindeki hasarlı parçaları temizleyip yeniden kullanmasını sağlayan “otofaji” süreciyle bağlantılı olabileceği düşünülüyor. İnsanlarda da benzer mekanizmaların devreye girdiği tahmin ediliyor, ancak kesin sonuç için uzun vadeli klinik çalışmaların yapılması gerekiyor.

ÇELİŞKİLİ BULGULAR

Bugüne kadar yapılan çalışmaların sonuçları karışık. Örneğin, Surrey Üniversitesi’nden Dr. Adam Collins’in ekibi, aralıklı orucun yağ metabolizmasını klasik diyetlere göre daha fazla iyileştirdiğini gösteren bir randomize kontrollü araştırma yayımladı. 2024 yılında yayımlanan bir derleme, aralıklı orucun kolesterol ve insülin düzeylerinde sınırlı da olsa daha olumlu sonuçlar verdiğini bildirdi. Ancak başka bir inceleme, kilo kaybı veya kalp-damar sağlığı açısından anlamlı bir fark bulunmadığını ortaya koydu.

RİSKLERİ DE VAR

Her ne kadar aralıklı oruç sağlıklı sonuçlar doğurabilse de aşırıya kaçıldığında riskler taşıyor. 2024 yılında Nature dergisinde yayımlanan bir fare çalışması, kalorilerin yüzde 40 azaltıldığı katı açlık uygulamalarının kas kaybına ve bağışıklık sisteminde zayıflamaya yol açabileceğini ortaya koydu. Uzmanlar, yöntemin kontrollü ve dengeli uygulanması gerektiğini vurguluyor.