Science Advances dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmaya göre sanayi devriminden çok daha önce, Homo sapiens ve diğer insansı primatlar, zehirli bir element olan kurşunla temas halindeydi.
Araştırmacılar bu durumun, beyin gelişimimizi, davranışlarımızı ve hatta konuşmayı öğrenişimizi şekillendirmiş olabileceğine dikkat çekiyor.
DİŞ FOSİLİNDEN BULDULAR
Bilim insanları çalışma sırasında Neandertal, Australopithecus africanus ve Paranthropus robustus gibi ilkel insan türlerine ait 51 diş fosilini inceleyerek dişlerin mine ve dentin tabakalarındaki kurşun izlerini analiz etti.
Analizler sonucunda insanların kurşuna yaklaşık 2 milyon yıldır maruz kaldığı belirtildi. Bilim insanlarına göre bu uzun süreli maruziyet, modern insanın Neandertallerden daha dayanıklı olmasına katkı sağlamış olabilir.
Peki ilkel insan türleri kurşuna nasıl maruz kalıyordu? Bilim insanları bunu volkanik aktivitelerden kaynaklanan toprak ve su kirliliğiyle ilişkilendiriliyor.
GEN FARKINI AÇIKLAMALARINA YARDIMCI OLDU
Araştırma ekibi kurşun maruziyetinin insan beyninin evriminde nasıl rol oynamış olabileceğini anlamak için laboratuvar ortamında geliştirilmiş minyatür beyin modellerini kullandı.
Bu modellerde insanın nörolojik gelişiminde kilit rol oynayan NOVA1 geni incelendi. Bilim dünyasında modern insanlardaki NOVA1 geniyle Neandertallerdeki versiyonunun farklı olduğu bilinse de bu farkın nedeni açıklanamıyordu.
Yeni deneyler sonucunda kurşunun Neandertallerin beynindeki konuşma ve dil bölgeleri olan korteks ve talamustaki nöronları daha fazla bozduğunu gösterdi. Modern insanlardaki NOVA1 genindeyse bu etki çok daha zayıf kaldı.
Bugün bile ciddi bir küresel halk sağlığı sorunu olan kurşun, 2021 yılında 1.5 milyondan fazla ölüme neden oldu. Bu tehlikeli element, özellikle çocuklarda nörolojik gelişim bozuklukları, öğrenme güçlüğü, davranış sorunları, işitme kaybı ve kansızlık gibi kalıcı etkiler bırakabiliyor.
70 yaşında yatalak eşine kurşun yağdırdıGündem
