Asgari ücrette 50 yıl sonra bir ilk

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, asgari ücreti belirleyen Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısı için 5 işçi, 5 işveren üyesi sabit kalacak şekilde hükümet temsilcisi sayısının azaltılarak yeniden yapılandırılması için çalışma başlattı.

TÜRK-İŞ'in geçen yıl asgari ücretin yüzde 30 artışla 2025 yılı için net 22 bin 104 lira olarak belirlenmesine tepki göstermesinin ardından başlayan Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun yapısıyla ilgili tartışmalar gündemdeki yerini koruyor.

Komisyonda işçileri temsil eden TÜRK-İŞ başta olmak üzere, diğer işçi konfederasyonları HAK-İŞ ve DİSK komisyonun yapısının değiştirilmesine yönelik taleplerini sürdürüyor.

İşçi konfederasyonlarının söz konusu talepleri üzerine 21 Ekim'de Üçlü Danışma Kurulunu toplayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, komisyonun yapısıyla ilgili önemli bir adım atacak.

HÜKÜMET TEMSİLCİSİ SAYISI DÜŞÜRÜLECEK

Bakanlığın gündemindeki "ara formül" ile mevcutta işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden 5'er olmak üzere 15 kişiden oluşan komisyonun yapısı, hükümet temsilcisi sayısının düşürülmesiyle değiştirilecek.

Yeni yapıda, işçi ve işveren tarafı komisyonda 5'er üyeyle temsil edilmeye devam edecekken, hükümetin üye sayısının 1'e kadar düşürülmesi gündemde.

TÜRK-İŞ'e sunulan söz konusu düzenleme ile komisyonda hükümeti temsil edecek üyelerin hakem rolünün güçlendirilmesi amaçlanıyor.

Bakanlığın çalışmasının bugün toplanan TÜRK-İŞ Başkanlar Kurulu'nda kabul edilmesi halinde, TÜRK-İŞ'in Asgari Ücret Tespit Komisyonuna katılması bekleniyor.

MEVCUT YAPI YARIM ASIRDIR UYGULANIYOR

Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 1974 yılındaki toplantısında, bölgesel düzeyde asgari ücret tespitine son verilerek, tüm illeri kapsayan ülke genelinde tek bir asgari ücret belirlenmesi uygulamasına geçildi.

Böylece asgari ücret, işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonunca belirlenmeye başlandı.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği bu yapı, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde ise başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

MEVCUT ASGARİ ÜCRET NET 22 BİN 104 LIRA

Asgari ücret, halen bir işçi için aylık brüt 26 bin 5 lira 50 kuruş, kesintiler düştüğünde net 22 bin 104 lira 67 kuruş olarak uygulanıyor.

Asgari ücretin işverene toplam maliyeti bir işçi için 30 bin 621 lira 48 kuruş. Bunun 26 bin 5 lira 50 kuruşunu brüt asgari ücret, 4 bin 95 lira 87 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 520 lira 11 kuruşunu işveren işsizlik sigorta fonu oluşturuyor.

TÜRK-İŞ BAŞKANI'NDAN YORUM

Asgari Ücret Tespit Komisyonunda bulunan hükümet temsilcisi sayısının beşten bire düşürülmesi önerisiyle ilgili Başkanlar Kurulu'nu toplayan TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, "Hiçbir şey değişeceğini zannetmiyorum. Resmi bir yazı gelmeden, resmi bir kararname gelmeden gene aynı noktadayız haberiniz olsun" dedi.

TÜRK-İŞ Başkanı Ergün Atalay, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın dünkü TÜRK-İŞ ziyaretinin ardından asgari ücret tespit komisyonunda bulunan hükümet temsilci sayısının beşten bire düşürülmesi önerisi nedeniyle Başkanlar Kurulu'nu topladı.

Atalay, Başkanlar Kurulu toplantısına katılmak üzere geldiği TÜRK-İŞ Genel Merkezi'nde, basın mesnuplarının sorularını yanıtladı.

Bir soru üzerine Atalay, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın dün yaptığı ziyarete ilişkin şunları söyledi:

"Dün Vedat Bey 14.30'da buraya geldi. Bu asgari ücretle ilgili 'Buradan Bakanlar Kurulu'na gideceğim. Ne düşünüyorsunuz?' Dedik ki 'Düşüncemizi 11 aydır anlatıyoruz. Gene anlattık düşüncemizi'. Bununla ilgili resmi bir cevap gelirse konuşacağımızı ifade ettik. Yani şifaen sizin akşam açıkladığınız gibi, yazdığınız gibi onları söyledi. Diyorlar ki onların bir açıklaması var, 'beş- beş, bir tane hükümetten olsun'. Şimdi burada beş olmuş, bir olmuş, üç olmuş, hiç onlar mesele değil. Burada asgari ücret ile geçinilemiyor. Asgari ücretle ilgili yıllardır işçi de işveren de nasıl yaparsan yap, Maliye Bakanlığı, ülkeyi yönetenler Türkçesi bu yani, kusura bakmayın diyorlar ki, 'böyle böyle olacak' ki bu yalnız bizim dışımızda 30 kalemi ilgilendiriyor. 30 milyonu da ilgilendiriyor.

"TÜİK'İN İLK 20 KALEMİ İÇİNDE KİRA, GIDA, EĞİTİM, ULAŞIM OLSUN"

Bizim dün talebimiz şuydu: TÜİK'in ilk 20 kaleminin içinde kira, gıda, eğitim, ulaşım olsun. Yani bundan bir sene evvel kira ne durumda, gıda ne durumda, eğitim ne durumda, ulaşım ne durumda, orada asgari ücretin ne kaybı varsa buraya uygulansın. Yani bir tanesi bu. Bir tanesi de öbür kalemleri bizden ayırsınlar. Bir tanesi de şu: Biz kırk senedir yapıyoruz açlık, yoksulluk... Bize de bir faydası da olmuyor ama kamuoyunu aydınlatmak için yapıyoruz. TÜİK yapsın bunu her ay. TÜİK açlık-yoksulluğu her ay açıklasın. Yani kısa özü şu: Bu para evvelden adı üstünde asgari ücretti; şimdi geçim ücreti oldu. Bir kişi değil, aile bununla geçiniyor. Bizim 11 aydır söylediğimiz, sizin 2 aydır gündeme getirdiğiniz konu. Bunun için de bizim dışımızdaki sendikalar olsun, herkes olsun hiç mahsuru yok. Zaten sendikalı olup da 22 bin lira çalışan kimse yok. Onun üstüne ikramiyesi var yahut yüzde 10, yahut yüzde 20 ücret alıyor ama şu karşıda çalışan lokantalardakiler de bizim insanımız, komşumuz, akrabamız, yani bir mağduriyet var."

"BU SENE DEDİK Kİ YOKUZ"

Mağduriyeti dillendirmeye gayret ettiklerini, iyi olduğu zaman, "işveren verdi, devlet verdi", iyi olmadığı zaman hiç günahları olmadığı halde bedeli kendilerinin ödemeye devam ettiğini söyleyen Atalay, "Bazı ekonomistler çıkıyor, diyorlar ki, 'öyle yaptı, böyle yaptı'. Biz yanlış bir iş yapmıyoruz. Dört dönemdir o masaya asgari ücret için oturuyoruz, gene olmadı, öyle yapıyoruz gene olmadı, bu sene dedik ki 'yokuz'" şeklinde konuştu.

Asgari ücretle geçinmenin mümkün olmadığını belirten Başkan Atalay, "Millet mağdur. Evvela bu ülke asgari ücretlinin, emeklinin sıkıntısını gidermek durumunda. Memurun da var, işçinin de herkesin sıkıntısı var ama öncelik bu iki kesimin sıkıntısı var. Ben TÜRK-İŞ Başkanı'yım diye tabii ki temsil ettiğim insanların sıkıntısını söylemek durumundayım. Ama ben bu ülkede yaşıyorum. Bu ülkede olan sıkıntı ve problemleri söylemek mecburiyetindeyim" dedi.

"BAŞKANLAR KURULU'NU ÇAĞIRDIM ONLARA ANLATACAĞIM"

Bir basın mensubunun, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda hükümet temsilcisi sayısının düşürülmesi önerisine TÜRK-İŞ'in nasıl yaklaştığını sorması üzerine Atalay, şu yanıtı verdi:

"Hükümet temsilcisi olsa da o da olsa da bu da olsa da hiçbir şey değişeceğini zannetmiyorum. Ben burada bu paranın az olduğunu, geçinemediğini, yani bununla ilgili duyması gereken herkesin duyması gerektiği için bunları söylemeye devam ediyorum. Yani burada hukuktan birisi olur, YÖK'ten birisi olur, öyle olsa da böyle olsa da 50 senedir nasıl oluyorsa hangi hükümet gelirse gelse de bu 50 kalemin ilgilendirdiği bir yerde onlar hep bu işin içinde olacaklar. Ne kadar kamuoyu oluştururuz, ne kadar ülkeyi yönetenler bizi dinler, onları yapmaya gayret sarf ediyoruz. Bugün Başkanlar Kurulu'nu çağırdım onlara anlatacağım. Ama resmi bir yazı gelmeden, resmi bir kararname gelmeden gene aynı noktadayız haberiniz olsun."