Bir kentsel dönüşüm örneği: Tarihi evler eski malzemelerle yeniden inşa ediliyor
Kahire’nin tarihi mahallesi Darb el-Labbana sökülen malzemeler kullanılarak yeniden inşa ediliyor, evler tek tek güçlendiriliyor. Uzmanlar, bu yenilikçi yöntemin diğer tarihi bölgeler için de örnek teşkil edebileceğini belirtiyor.
Mısır’ın başkenti Kahire’deki tarihi Darb el-Labbana mahallesinde, tarihi dokuyu korumak amacıyla evler bir bir sökülüp aynı malzemeler kullanılarak yeniden inşa ediliyor.
Kahire’nin 800 yıldan eski kalesinin eteklerinde, tarihi bir hastane kompleksinin yanı başında yer alan Darb el-Labbana, son yıllarda yaşanamayacak kadar kötü duruma gelmişti.
Napoleon Bonapart’ın 1798–1801 dönemindeki işgali sırasında çizilen haritalarda bile görülen dar sokak yapısı ise yüzyıllardır neredeyse değişmeden kalmıştı.
Birçoğu yüz yılı aşkın süre önce kötü zemin üzerine inşa edilen evler, günümüz standartlarına göre hem çok küçük hem de temel altyapıdan yoksundu. Çoğunda kanalizasyon, su tesisatı ve elektrik altyapısı bulunmuyordu.
Projenin amacı, bölgenin özgün sokak dokusunu ve cephelerini koruyarak yaşanabilir yapılar ortaya çıkarmak. Bu kapsamda temeller güçlendirildi. Modern kanalizasyon, su ve elektrik sistemleri mahalleye entegre edildi.
Proje danışmanı mühendis Nairy Hampikian, çalışmayı “eskinin küçük bir modern versiyonu” olarak tanımladı. Hampikian, hükümetin diğer yıkılmaya yüz tutmuş bölgelerde binaları tamamen yıktığını, ancak bu projenin koruma ve yenilemenin mümkün olduğunu kanıtladığını söyledi.
Darb el-Labbana, 1420 yılında kurulan El-Muayyed Bimaristanı’nın vakıf arazisi içinde yer alıyordu. Koruma ekibi 2021–2022 yıllarında tüm binaları içeriden ve dışarıdan detaylıca belgeledi.
Binaların yüzde 50’si tamamen çökmüş, yalnızca moloz yığınları kalmıştı, yüzde 20’si yarı yıkılmış durumdaydı. Geri kalanlar ise oturulamaz hâldeydi.
Bölge sakinlerine üç seçenek sunuldu: Başka bir yerde devlet tarafından sağlanan yeni daireye taşınmak, bölgeden ayrılmak için para almak ya da restorasyon tamamlanana kadar kiralık bir eve taşınmaları için destek almak.
2023–2024 yıllarında restorasyon ekipleri binaları söküp taşları numaralandırdı, ardından taşların büyük bölümünü kullanarak yeni yapılar inşa etti. Tamamen yıkılmış 23 bina yeniden yapıldı, kısmen hasarlı 15 binanın üzerine ise yeni yapılar inşa edildi.
Mahallede yaşayan 102 aileden 52’si, projenin gelecek yıl tamamlanmasının ardından geri dönmeyi kabul etti.