Bilim insanları, evrenin sadece beşte biri yaşındayken var olan devasa bir galaksiyi gözlemledi. J0107a adı verilen bu uzak galaksi, 11.1 milyar yıl öncesine ait haliyle incelendi.

Şili'deki Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA) ve NASA'nın James Webb Uzay Teleskobu verileriyle yapılan gözlemler, galaksinin Samanyolu’ndan çok daha büyük ve aktif olduğunu ortaya koydu.

KÜTLESİ SAMANYOLU'NUN 10 KATI

Araştırmacıların belirttiğine göre J0107a’nın toplam kütlesi – yıldızlar ve gaz dahil – Samanyolu’nun 10 katından fazla. Ayrıca galaksinin yıldız üretim hızı da mevcut galaksilere kıyasla oldukça yüksek: Yılda yaklaşık 300 yeni yıldız oluşuyor. Bu üretkenliğe rağmen, J0107a boyut olarak Samanyolu’ndan daha kompakt bir yapıya sahip.

SARMAL VE ÇUBUKLU YAPI ŞAŞIRTIYOR

J0107a’nın en dikkat çeken özelliklerinden biri de oldukça düzenli yapısı. Samanyolu gibi çubuklu sarmal yapıya sahip olan bu galaksinin merkezinden geçen yıldız ve gaz barı yaklaşık 50 bin ışık yılı uzunluğunda. Bu yapı, günümüzde gözlenen çoğu sarmal galakside de bulunuyor ve yıldız oluşumu için gereken gazı galaksinin merkezine taşıyan bir "yıldız doğumevi" görevi görüyor.

ERKEN EVRENDE BEKLENMEYEN BİR DÜZEN

Çalışmanın başyazarı Japonya Ulusal Astronomi Gözlemevi’nden gökbilimci Shuo Huang, "Bu galaksi, günümüz galaksilerine göre çok daha fazla gaza sahip ve yıldız oluşum hızı son derece yüksek. Böylesine düzenli bir yapının bu kadar erken oluşmuş olması şaşırtıcı" ifadelerini kullandı.

Shizuoka Üniversitesi’nden astronom Toshiki Saito ise, "J0107a’nın çubuklu sarmal yapıya bu kadar erken sahip olması, galaksi oluşumuna dair mevcut teorilerin yeniden değerlendirilmesini gerektirebilir" dedi.

ÇARPIŞMA İZİ YOK, KENDİ KENDİNE OLUŞMUŞ

Araştırmacılar, günümüzde bu kadar yoğun yıldız üretimi yapan galaksilerin çoğunun çarpışma veya birleşme süreçleri yaşadığını, ancak J0107a’da bu tür bir etki gözlemlenmediğini belirtti. Bu da galaksinin kendi içinde, dışsal bir etki olmaksızın bu yapıyı oluşturduğuna işaret ediyor.

James Webb Uzay Teleskobu, erken evrenin gizemlerini aydınlatmaya devam ediyor. Huang’a göre, bu teleskop sayesinde sarmal galaksi formlarının sanılandan çok daha erken dönemlerde ortaya çıktığı anlaşılıyor.

J0107a, şimdiye kadar gözlemlenen en eski çubuklu sarmal galaksilerden biri olarak kayıtlara geçti.