Economist: Türkler, BYD için kırmızı halı serdi ama...

Economist'te yer alan haberde, "Çin'in en büyük elektrikli araç üreticisi BYD, 2024 yılının yazında 1 milyar dolarlık yatırım teklifi edince Türkiye'de kırmızı halı serildi. Ülkenin cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imza törenine katıldı. Manisalı yetkililer şirketin nereye yeni bir fabrika kuracağını planladı ve gelecekte BYD çalışanları için bir "Çin kasabası" kurulacağına dair yorumlar yapıldı. Fakat şirketin Macaristan'daki fabrikayı bitirmek için çalışmalarını sürdürdüğüne dair haberler gelirken, Türkiye'de pek de ilerleme yok" denildi.

Haberde, "Fabrikanın gelecek yıl açılması planlanıyor, ancak birkaç konteyner ve ara sıra görülen damperli kamyonlar dışında inşaatın başladığına dair hiçbir işaret yok" denildi.

Türkiye'nin konumu ve "nispeten" düşük işçilik maliyetlerinin Çinli elektrikli araç üreticileri için büyük bir cazibe merkezi haline geldiği de hatırlatılırken Avrupa Birliği ile yapılan gümrük birliği anlaşmasının da avantajı olduğuna vurgu yapıldı.

Economist, "Geçen yıl AB, Çin elektrikli araçlarına mevcut %10'luk gümrük vergisinin üzerine %35'e varan gümrük vergileri uyguladı. Gümrük vergilerinden kaçınmak için Türkiye'yi bir seçenek olarak gören diğer Çinli otomobil üreticileri arasında, 1 milyar dolarlık yatırım yapmayı planladığı söylenen Chery de bulunuyor" yorumuna yer verildi.

Çin'in ayrıca Türkiye'nin hızla büyüyen elektrikli araç pazarından pay almak istediği de belirtilirken, "Yüksek yakıt fiyatları ve geleneksel araçlar için %220'ye varan aşırı tüketim vergisi, elektrikli araçlara olan talebi artırdı. Temmuz ayına kadar geçen yedi ayda Türkiye'de 100.000'den fazla tam elektrikli araç satıldı, bu rakam 2024'ün aynı dönemine göre %147 artışa tekabül ediyor" denildi.

Öte yandan Çinli elektrikli araçların TOGG'u etkileyebileceği de belirtildi.

Economist'teki haberde, "Kağıt üzerinde, Erdoğan'ın amiral gemisi projelerinden biri olan Togg, iyi bir performans sergiledi. 2023'teki lansmanından bu yana, kısmen hükümetin desteği sayesinde, yurt içindeki diğer tüm elektrikli araç markalarını geride bıraktı. Ancak yabancı elektrikli araçların rekabeti ve Manisa'daki fabrikadan yılda 150.000 BYD otomobilin üretilmesi ihtimali sorun yaratabilir" denildi.

Economist, "Çin'in Türkiye'deki yatırımları sadece 5 milyar dolar civarında olup, Suudi Arabistan, Mısır veya Irak'tan daha düşük. Siyaset artık ana engel değildir. Türkiye, Çin'in Türk kökenli bir etnik grup olan Uygurlara yönelik muamelesine yönelik eleştirilerini yumuşattı. En büyük engel ise Türkiye'nin hukukun üstünlüğü sicili. Erdoğan ve yakın çevresi neredeyse sınırsız bir güce sahip" yorumuna yer verdi.

Yerel yetkililer ve diğer analistler, BYD'nin fabrikayı tamamlayacağını, ancak belki de zamanında tamamlayamayacağını belirtiyor. Türkiye, AB'ye giriş için uygun bir arka kapı olabilir, ancak Çinliler henüz bu kapıyı açmayı başaramadı.