Okul zili çaldı ama gelecek için ayrılan bütçe sessiz. Avrupa’da ülkeler eğitim için milyarlar harcarken, Türkiye’de gençlik adeta kaderine terk ediliyor. Türkiye, 30 ülke arasında milli gelirin yalnızca yüzde 3.1’ini eğitime ayırarak 27. sırada yer aldı ve en az kaynak ayıran ülkelerden biri olarak sınıfta kalmaya devam ediyor.
Aileler artan eğitim maliyetleriyle mücadele ederken, Türkiye kamu harcamalarında da sınıfta kaldı. Avrupa İstatistik Ofisi Eurostat verilerine göre Avrupa Birliği (AB) genelinde eğitime ayrılan kaynakların GSYİH’ın içindeki payı yüzde 4.66’ya gerileyerek 2013’ten bu yana en düşük seviyeyi gördü. Türkiye ise GSYİH’nın yalnızca yüzde 3.1’ini eğitime ayırarak 30 ülke arasında 27. sırada yer aldı. GSYİH’sinin 1.54’ünü ayıran Hırvatistan listenin en sonunda. Listede Hırvatistan’dan önce Romanya ve Sırbistan yer aldı. Komşumuz Yunanistan bile Türkiye’den fazla kaynak ayırıyor.
Zirvede İsveç var
Öte yandan Avrupa’da zirvede yüzde 7’ye yaklaşan oranıyla İsveç bulunuyor. Onu yüzde 6’nın üzerinde oranla İzlanda ve Belçika, hemen ardından ise Finlandiya ve Danimarka izliyor. Avrupa’da eğitim bütçelerinin en büyük payı ilkokul ve alt ortaöğretime giderken, yükseköğretime harcamalar toplamın dörtte birini oluşturuyor. Öğrencilere sağlanan mali desteklerde de Türkiye Avrupa’nın çok gerisinde kalıyor. Norveç ve Danimarka öğrenci başına yıllık 8 bin Euro’nun üzerinde destek sağlarken, birçok ülkede bu tutar 500 Euro’ seviyesinde kalıyor.
Sosyal yardımda dipteyiz
Eurostat verilerene göre Türkiye’de iktidarların öğrenci başına sağladığı mali yardım ortaöğretimde sadece 48 Euro, yükseköğretimde ise 273 Euro ile sınırlı kaldı. Oysa AB genelinde bu tutar ortaöğretim için ortalama 533 Euro, yükseköğretimde ise 1.766 Euro. Yani Türkiye, AB ortalamasının yaklaşık onda biri düzeyinde destek sunabiliyor. Norveç’te yükseköğretimde öğrenci başına yardım 8.492 Euro, Danimarka’da 8.024 Euro, İrlanda’da 5.692 Euro, İsveç’te ise 4.948 Euro’ya kadar çıkıyor. Listenin en sonunda ise Türkiye, Çek Cumhuriyeti Hırvatistan, Yunanistan gibi ülkeler yer alıyor.
