Fed faiz kararını açıkladı

ABD Merkez Bankası (Fed), kısa vadeli faiz oranlarını çarşamba günü 25 baz puan indirerek yüzde 4.00–4.25 aralığına çekti.

Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC), iş gücü piyasasındaki zayıflama ve artan işsizlik riskine dikkat çekerek, yılın geri kalan iki toplantısında daha çeyrek puanlık indirim planlandığını duyurdu.

Karar, Başkan Donald Trump’ın Fed’e atadığı üyelerden büyük ölçüde destek aldı. Ancak yeni Guvernör Stephen Miran, daha agresif bir yaklaşım savunarak yarım puanlık indirim yönünde oy kullandı. Miran, Fed’e katılmadan önce Beyaz Saray Ekonomik Danışmanlar Konseyi başkanıydı ve Trump’ın faiz indirimi çağrılarına yakın bir tutum sergiliyor.

STAGFLASYON ENDİŞESİ AZALIYOR

Fed’in yeni ekonomik projeksiyonları, enflasyonun bu yıl yüzde 3 seviyesinde kalacağını ve 2026’ya kadar kademeli olarak düşeceğini öngörüyor. Bu durum, daha önceki stagflasyon endişelerinin yerini, işsizlikle mücadeleye yönelik daha hızlı faiz indirimlerine bırakabileceğini gösteriyor. Fed yetkilileri, Trump’ın gümrük tarifelerinin enflasyon üzerindeki etkisinin geçici olacağı görüşünde birleşiyor.

POLİTİKA FAİZİNE İLİŞKİN GENİŞ BİR YELPAZE

Fed’in “nokta grafiği” olarak bilinen faiz beklentileri tablosu, üyeler arasında büyük farklılıklar olduğunu gösteriyor. Bir üye yıl sonu için yüzde 4.4’lük bir politika faizi öngörürken, bir diğeri yüzde 2.9’luk bir oran tahmin etti. Bu durum, Fed’in faiz politikasında net bir yön belirlemede zorlandığını ortaya koyuyor.

Haziran ayından bu yana istihdam artışında belirgin bir yavaşlama, işsizlik oranında yüzde 4.3’e yükseliş ve Trump’ın gümrük tarifelerinin enflasyon üzerinde sınırlı etkisi, çoğu Fed yetkilisini faiz indirimi yönünde ikna etti. Ancak enflasyon endişeleri nedeniyle bazı üyeler daha temkinli davranıyor.

GELECEK YILLARDA DA İNDİRİM BEKLENTİSİ VAR

Fed’in projeksiyonlarına göre, 2026 sonuna kadar her yıl çeyrek puanlık faiz indirimleri devam edebilir. 2025 sonu için politika faizi beklentileri yüzde 2.6 ile yüzde 3.9 arasında değişiyor. Aynı dönemde işsizlik oranının yüzde 4.4’e gerilemesi beklenirken, enflasyonun ise Fed’in yüzde 2 hedefinin üzerinde kalacağı öngörülüyor.

BÜYÜME TAHMİNLERİ

ABD ekonomisinin büyüme tahmini bu yıl için yüzde 1,4'ten yüzde 1,6'ya, gelecek yıl için yüzde 1,6'dan yüzde 1,8'e, 2027 için yüzde 1,8'den yüzde 1,9'a yükseltildi. 2028 yılı için Fed'in ekonomik büyüme öngörüsü yüzde 1,8 oldu.

İşsizlik oranına ilişkin tahminler ise bu yıl için yüzde 4,5'te sabit bırakıldı, gelecek yıl için yüzde 4,5'ten yüzde 4,4'e ve 2027 için yüzde 4,4'ten yüzde 4,3'e indirildi. Fed'in işsizlik oranına ilişkin tahmini 2028 için yüzde 4,2 olarak belirlendi.

POWELL’DAN AÇIKLAMALAR

Fed Başkanı Jerome Powell,, Fed'in politika faizini beklentiler dahilinde 25 baz puan düşürerek yüzde 4-4,25 aralığına indirmesinin ardından basın toplantısı düzenledi.

İşsizlik oranının düşük kalmaya devam etse de yükseliş gösterdiğini belirten Powell, istihdam artışlarının yavaşladığını ve istihdama yönelik aşağı yönlü risklerin arttığını söyledi.

Powell, istihdam artışındaki yavaşlamanın önemli bir kısmının daha düşük göç ve daha düşük iş gücüne katılım nedeniyle iş gücü artışındaki gerilemeyi yansıtıyor olabileceğini, yine de iş gücü talebinin zayıfladığını ve son dönemdeki istihdam yaratma hızının işsizlik oranını sabit tutmak için gerekli olan "başa baş" seviyesinin altında göründüğünü anlattı.

Ücret artışının da yavaşlamaya devam etse de hala enflasyonun üzerinde seyrettiğine işaret eden Powell, "Genel olarak, hem iş gücü arzında hem de talebinde belirgin bir yavaşlama yaşanması olağan dışı bir durum. Daha az dinamik ve bir miktar zayıflamış bu iş gücü piyasasında, istihdama yönelik aşağı yönlü riskler artmış görünüyor." dedi.

KISA VADELİ ENFLASYON BEKLENTİLERİ, TARİFE HABERLERİYLE YÜKSELDİ

Powell, enflasyonun ise son dönemde hızlandığını ve bir miktar yüksek seyretmeye devam ettiğini belirtti.

Fed Başkanı Powell, hizmet sektöründe ise dezenflasyonun devam ettiğinin görüldüğünü aktardı.

Kısa vadeli enflasyon beklentilerinin bu yıl boyunca tarifelerle ilgili haberler doğrultusunda hem piyasa hem de anket bazlı göstergelerde yansıtıldığı şekilde genel olarak yükseldiğini belirten Powell, uzun vadeli beklentilerin çoğunun ise hala yüzde 2'lik enflasyon hedefiyle uyumlu kalmaya devam ettiğini kaydetti.

“BÜYÜMEDEKİ YAVAŞLAMA, BÜYÜK ÖLÇÜDE TÜKETİCİ HARCAMALARINDAKİ YAVAŞLAMAYI YANSITIYOR”

Powell, son göstergelerin ekonomik faaliyetteki büyümenin de ılımlı hale geldiğini gösterdiğini belirterek, "Büyümedeki yavaşlama büyük ölçüde tüketici harcamalarındaki yavaşlamayı yansıtıyor." diye konuştu.

Hükümet politikalarındaki değişiklikler olmaya devam ettiğini belirten Powell, bunların ekonomi üzerindeki etkilerinin belirsizliğini koruduğunu ifade etti.

Powell, "Yüksek tarifeler bazı mal kategorilerinde fiyatları yukarı çekmeye başladı, ancak bunların ekonomik faaliyet ve enflasyon üzerindeki genel etkileri henüz belli değil." dedi.

Makul bir temel senaryonun tarifelerin enflasyon üzerindeki etkilerinin nispeten kısa süreli olacağı yani tek seferlik bir fiyat artışı yaşanacağı yönünde olduğunu belirten Powell, ancak enflasyonist etkilerin daha kalıcı olma ihtimalinin de bulunduğunu, bunun değerlendirilip yönetilmesi gereken bir risk olduğunu aktardı.

“KISA VADEDE ENFLASYON RİSKLERİ YUKARI YÖNLÜ”

Powell, "Kısa vadede, enflasyon riskleri yukarı yönlü, istihdam riskleri ise aşağı yönlü, bu zorlu bir durum." dedi.

İstihdama yönelik aşağı yönlü risklerin artmasıyla risk dengesinin değiştiğini belirten Powell, "Bu doğrultuda, bu toplantıda daha nötr bir politika duruşuna doğru bir adım daha atmanın uygun olduğuna karar verdik." diye konuştu.

Powell, Banka'nın bugünkü kararıyla olası ekonomik gelişmelere zamanında yanıt vermek için iyi bir konumda olmaya devam ettiğini ifade etti.

“ŞU ANDA POLİTİKADA HIZLI DEĞİŞİKLİK GEREKTİĞİNİ HİSSETMİYORUM”

Yıl boyunca iş gücü piyasasının sağlam durumda olması dolayısıyla para politikasını kısıtlayıcı bir seviyede tutabildiklerini işaret eden Powell, risk dengesinin enflasyondan istihdama doğru kaydığını ifade etti.

Powell, 25 baz puanın üzerinde bir faiz indiriminin hangi koşullar altında gerekeceğine yönelik soru üzerine, "Bugün 50 baz puanlık bir indirim için hiç de yaygın bir destek yoktu." dedi.

Son 5 yılda büyük faiz artışları ve büyük faiz indirimleri yaptıklarını anımsatan Powell, bunun politikanın hızlı şekilde yeni bir noktaya taşınması gerektiğinde yapıldığını, ancak şu anda böyle bir durum hissetmediğini dile getirdi.

Powell, "Bu yıl şimdiye kadarki politikamızın doğru olduğunu düşünüyorum. Gümrük vergileri, enflasyon ve iş gücü piyasasının nasıl gelişeceğini bekleyip görmekle doğru bir karar verdik. Şu anda, istihdam yaratımındaki düşüş ve iş gücü piyasasındaki diğer zayıflama belirtilerine tepki gösteriyoruz." diye konuştu.

“İŞ GÜCÜ PİYASASININ DAHA FAZLA ZAYIFLATILMASINI İSTEMİYORUZ”

ABD'de tarım dışı istihdam verisinde yapılan 911 bin kişilik aşağı yönlü revizyona yönelik soru üzerine Powell, söz konusu revizyonun tam olarak bekledikleri gibi gerçekleştiğini vurguladı.

Powell, eğer iş gücü piyasasının bu derece zayıfladığına dair veriye sahip olsalardı politika faizinde daha erken bir indirim yapılıp yapılmayacağına yönelik soruya cevaben de "Hayatı dikiz aynasına değil, ön cama bakarak yaşamalıyız. Şu anda nerede olduğumuzu görüyoruz ve uygun önlemleri alıyoruz. Bugün de uygun adımı attık." dedi.

İş gücü piyasasının zayıfladığını gördüklerini ifade eden Powell, daha fazla zayıflamasına gerek olmadığını ve bunu istemediklerini anlattı.

EN SON İNDİRİM 2024'TEYDİ

Fed, enflasyonda kaydedilen ilerlemeyle geçen yıl eylül ayında 4 yıl aradan sonra ilk kez faiz indirimine gitmiş ve politika faizini 50 baz puan düşürmüştü.

Geçen yılın kasım ve aralık aylarında da politika faizini 25'er baz puan indiren Fed, ocak ayında, geçen yıl art arda 3 toplantıda gittiği faiz indirimlerine ara vermişti.

Fed, mart, mayıs, haziran ve temmuz aylarındaki toplantılarında da politika faizinde değişikliğe gitmemişti.

ABD'de açıklanan son veriler, tüketici fiyatlarındaki artışın hızlandığını, iş gücü piyasasında ise zayıflama görüldüğünü ortaya koymuştu.

Ülkede Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 0,4, yıllık bazda yüzde 2,9 artmıştı.

ABD'de tarım dışı istihdam ise ağustosta 22 bin kişi artışla beklentilerin altında gerçekleşirken, işsizlik oranı yüzde 4,2'den yüzde 4,3'e çıkmıştı.