Gıda, mutfak gereçleri ve kozmetiklerdeki zehirli kimyasalları tespit etme yöntemleri

KOZMETİKTE KAÇINILMASI GEREKEN MADDELER
Ftalatlar
Nerede bulunur? Parfümler, saç spreyleri, oje, çocuk oyuncakları, plastik.
Neden zararlı? Hormonları taklit eder, testosteronu düşürür, doğurganlığı azaltabilir, erken ergenliğe ve bazı kanserlere yol açabilir.
Nasıl kaçınılır? "Parfüm" ürünlerinde "-phthalate" ile biten içeriklerden uzak durun

Parabenler
Nerede bulunur? Makyaj, cilt bakım, saç ürünleri ve bazı işlenmiş gıdalar.
Zararları: Östrojen taklidi yaparak hormonal bozukluklara, astım, alerji, obezite ve bazı kanser türlerine yol açabilir.
Propylparaben, Butylparaben gibi içerikler risklidir.

Parfümler
Ftalat içerebilir, alerji ve hormon bozukluklarına yol açabilir.
Alternatif: Koku içermeyen ürünleri tercih edin.

Formaldehit ve Formaldehit Salıcılar
Nerede bulunur? Tırnak güçlendirici, saç düzleştirici, bazı makyaj ve cilt ürünleri.
Zararları: Kanserojen, ciltte tahriş ve solunum sorunları yaratabilir.
Etiketlerde DMDM hydantoin, quaternium-15 gibi içeriklere dikkat.

Oxybenzone (Güneş kremi filtresi)
Neden zararlı? Hormon bozucu, tiroid ve böbrek fonksiyonlarını etkileyebilir.
Alternatifi: Mineral filtreli güneş kremleri tercih edin.

GIDALARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN MADDELER
Yapay Tatlandırıcılar
Zararları: Bağırsak mikrobiyotasını bozabilir, insülin direncine neden olabilir, metabolik bozukluklara ve diyabete yol açabilir.

Yüksek Fruktozlu Mısır Şurubu (HFCS)
Zararları: Enflamasyonu tetikler, insülin direnci, obezite ve Tip 2 diyabete katkı sağlar.

Emülsifiyerler
Nerede bulunur? Dondurma, paketli ekmek, çikolata, hazır sütler.
Zararları: Bağırsak enflamasyonuna ve glukoz intoleransına neden olabilir.
Nitritler (işlenmiş etlerde koruyucu)
Vücutta kansere neden olan nitrosaminlere dönüşebilir. Kolon ve mide kanseri riski artar.
Yapay Gıda Boyaları
Nöroenflamasyon, hiperaktivite, dikkat bozukluğu, özellikle çocuklarda etkili olabilir.
Trans Yağlar
Kötü kolesterolü yükseltir, iyi kolesterolü düşürür, insülin direncini artırır, kalp hastalıklarına neden olur.

MUTFAKTA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
PFAS (Teflon vb. kaplamalarda)
Zararları: "Sonsuz kimyasallar" olarak bilinir, vücutta birikir, kanser ve doğurganlık sorunlarına yol açabilir.
Alternatifler: Çelik, seramik veya karbon çelik tencereler. Le Creuset, Our Place gibi markalar PFAS’sız ürünler sunar.

BPA (sert plastikler)
Zararları: Hormon bozucudur, doğurganlık ve tiroid problemleri, obezite, depresyon ile bağlantılıdır.

Triklosan
Nerede bulunur? Bazı sabunlar ve temizlik ürünleri.
Zararları: Hormon bozucudur, oksidatif stres ve DNA hasarına neden olabilir.

VOC’ler (Uçucu Organik Bileşikler)
Nerede bulunur? Alkollü temizlik ürünleri ve bazı parfümler.
Zararları: Solunum rahatsızlıkları ve kanser riski.
Alternatifler: Kokusu olmayan temizlik ürünleri

Pratik Öneriler
- Etiketleri okuyun. “Fragrance”, “parfüm” gibi kelimeler kırmızı alarm olabilir.
- Doğal alternatifler tercih edin. Cam, çelik ve cam ambalajlı ürünler daha güvenlidir.
- Evde yemek pişir: Hazır gıdalardaki katkı maddelerinden uzak durmak için en iyi yöntem.