Güneş'i hiç böyle görmediniz

Dünyanın en büyük Güneş teleskobu olan Daniel K. Inouye'nin (DKIST) yeni filtresi sayesinde Güneş'in şimdiye kadarki en ayrıntılı görüntüsü çekildi.

DKIST, 2022'den bu yana Hawaii'nin Maui bölgesindeki Haleakala Volkanı'nda Güneş'in yüzeyiyle ilgili detaylı görüntüler toplamaya çalışıyor.

VTF denen görünür ayar filtresi, Güneş'in yüzeyinde neler olduğunu her zamankinden daha yakın bir şekilde üç boyutlu haliyle gösterebiliyor.

BİR KITA BOYUTUNDA

Bu cihaz sayesinde Güneş'in yüzey katmanı fotosfer'de dev bir Güneş lekesi gözlemlendi. Güneş'in iç atmosferinin merkezine yakın olan kıta boyutundaki leke, piksel başına 10 kilometre ölçeğinde.

VTF Güneş'in manyetik alan gücünü, sıcaklığını, basıncını ve plazma akış hızını ölçmek üzere tasarlanmıştı. Bu sayede Güneş'in yüzeyinde meydana gelen patlamaların ortaya çıkış nedeni çok daha iyi bir şekilde anlaşılabilecek.

Cihaz Almanya'daki Güneş Fiziği Enstitüsü'nde 15 yıllık bir çalışmanın sonucunda geliştirildi. 2024 başında teleskoba entegre edilen filtre kullanıma hazır hale getirildi.

GÜNEŞ LEKELERİ NEDEN ÖNEMLİ?

Çevresine göre daha soğuk ve yoğun manyetik alanlara sahip yerler olan Güneş lekeleri, güçlü manyetik alanları nedeniyle normal plazma akışlarını engeller ve biriken enerjinin serbest kalması için zemin hazırlar.

Bu da Güneş'teki şiddetli patlamalara neden oluyor. Bu patlamalar sonucunda Dünya'nın elektromanyetik alanı etkilenebiliyor ve bunun sonucunda elektrik kesintileri, kutup ışıklarının daha belirgin bir şekilde görünmesi ya da elektronik cihazların bozulması gibi durumlar ortaya çıkıyor.

Örneğin 1800'lerdeki bir Güneş patlaması o kadar şiddetliydi ki telgraf istasyonlarında bir dizi yangın çıkmıştı.

ÖNÜNDE ÇEKİM YAPABİLECEĞİ DAHA ÇOK FIRSATI OLACAK

Güneş her 11 yılda bir manyetik hareketlilik açısından yüksek ve düşük seviyelere ulaşıyor. NASA gibi resmi kurumlardaki bilim insanları ekim ayındaki açıklamalarında Güneş'in aktivitesinde zirveye ulaştığını duyurdu.

Zirve noktasında Güneş'in yüzeyindeki lekeler çok daha belirgin hale geliyor. Bu sürecin birkaç ay daha sürmesi bekleniyor. Dolayısıyla DKIST'in Güneş'in yüzeyinden daha fazla fotoğraf çekmesi için pek çok fırsatı olacak.