Kollajen; cilt, kemik, kas ve tendonlara şekil ve destek sağlayan yapısal bir protein. Vücuttaki toplam proteinin yaklaşık %25-30’unu oluşturuyor. İnsan bedeni her gün yeni cilt ve saç üretirken, kemikleri de yeniden şekillendirdiğinden, kollajen sürekli ihtiyaç duyulan bir bileşen.
Kollajen; glisin ve prolin adlı amino asitlerden zengin. Ancak bu amino asitler “temel” sınıfına girmiyor; yani vücut onları başka kimyasallardan üretebiliyor. Bu durum, takviyelerin gerçekten gerekli olup olmadığı sorusunu gündeme getiriyor.
YAŞ VE ÇEVRESEL FAKTÖRLERİN ETKİSİ
Yaş ilerledikçe kollajen üretimi azalıyor. Ayrıca güneş ışığı, sigara ve alkol de üretimi yavaşlatıyor. Bazı araştırmacılar, glisinin “yarı-esansiyel” olabileceğini; yani vücudun üretiminin ihtiyacı tam karşılamayabileceğini öne sürüyor. Bu da takviyelere olan ilgiyi artırıyor.
BİLİMSEL KANITLAR NE DİYOR?
Bilimsel çalışmaların sonuçları karışık. 2021’de International Journal of Dermatology’de yayımlanan bir derleme, 19 çalışmayı inceleyerek kollajen takviyelerinin cilt kırışıklıklarını azalttığını öne sürdü. 2023’te Orthopedic Reviews dergisinde yayımlanan bir başka incelemede ise eklemlere yönelik 14 çalışma değerlendirildi ve yalnızca yarısında olumlu etkiler raporlandı.
Daha güçlü bir araştırma ise 2023’te Hollanda’da yapıldı. Sporculara plasebo, kollajen ve whey proteini verildi. Sonuçta, ne kollajen ne de plasebonun bağ dokusu gelişimini artırmadığı; ancak whey proteinin belirgin fayda sağladığı görüldü.
