'Korku değil sevgiden': Ölüler Günü Ankara'da kutlandı

HAŞİM KILIÇ / NEFES

Ölüler Günü, Meksika Büyükelçiliği'nin katkılarıyla bir otelde düzenlenen gecede Ankara’da da kutlandı. Konuklar geleneğe uygun olarak Ölüler Günü makyajı ve kostümleriyle geceye katıldı.

DJ performansın olduğu gecede sevilen müzik grubu Pandami sahne aldı. Katılımcılar, Pandami’nin şarkıları eşliğinde doya sıya eğlendi.

Asıl ölümün ölen unutulduğunda gerçekleştiğinin ve ölenlerin ruhlarının hatırlanması amacıyla düzenlenen festivalin binlerce yıllık bir gelenek olduğunu söyleyen Meksika’nın Ankara Büyükelçisi Francisco Javier Diaz De Leon, Ölüler Günü’nün tarihi hakkında şu bilgileri verdi:

“ASIL ÖLÜM UNUTULDUĞUNDA GERÇEKLEŞİR”

- Pek çok araştırmacıya göre, bu kutlama Avrupalıların Meksika kıyılarına ayak basmasından binlerce yıl önce Meksika’daki yerli halklar tarafından yapılıyordu. Meksika’daki birçok kültür, örneğin bildiğiniz gibi Meksikalar, Aztekler ya da bugünkü Michoacán eyaletinde yaşayan diğer topluluklar, uzun yıllar boyunca ölenleri onurlandırmak ve özellikle de vefat etmiş aile üyelerinin yaşamlarını anmak amacıyla bu geleneği sürdürmüşlerdir.

“İSPANYOL ÖNCESİ DÖNEME UZANIYOR”

- Bu kutlama, Meksika’nın İspanyol öncesi olarak adlandırdığı döneme, yani Avrupalılardan önceki döneme ait bir gelenektir. Daha sonra Avrupalıların, özellikle de İspanyolların ülkeye gelişiyle birlikte, ‘senkretizm’ adı verilen bir süreç yaşanmıştır. Yerli halkların bu eski kutlaması, Avrupa’dan gelen Katolik unsurlarla birleşmiştir. Bu iki geleneğin birleşiminden doğan şey, bugün Meksika’da Ölüler Günü olarak bildiğimiz kutlamadır. 2008 yılında UNESCO tarafından ‘insanlığın somut olmayan kültürel mirası’ ilan edilmiştir.

“DÜNYA MİRASI OLDU”

- Dolayısıyla bu sadece Meksika’nın kutladığı bir şey değildir; UNESCO tarafından da insanlığın kültürel mirası olarak kabul edilmiştir. Çünkü bu gelenek eşsizdir ve tüm insanlığın kültürel mirasına önemli bir katkı olarak görülmektedir. Ayrıca son yıllarda bazı filmler ve Amerikan kültürel üretimleri sayesinde Ölüler Günü dünya çapında büyük bir ilgi görmüş, Türkiye gibi uzak ülkelerde bile tanınır ve kutlanır hale gelmiştir.

RUHLARIN BİR GECELİĞİNE DÖNDÜĞÜNE İNANILIYOR

Gelenek kapsamında insanların, ölen yakınlarının gömüldüğü yerlere, mezarlarına gittiğini söyleyen Leon, kutlamalarla ilgili şunları söyledi:

- Ölüler Günü’nden bir gece önce, yani o özel gecede, geleneklere göre vefat eden aile üyelerinin ruhlarının bir geceliğine geri döndüğüne inanılır. Aileler de o gece boyunca ruhen onlarla bir arada olurlar.

- Bu nedenle, özellikle Meksika’da yerli nüfusun hâlâ yaşadığı ve geleneklerin güçlü biçimde sürdüğü bölgelerde, 1 Kasım gecesinden 2 Kasım sabahına kadar birçok ailenin mezarlıklara gittiğini ve orada geceyi geçirdiğini görebilirsiniz.

- Ancak bu, korkutucu bir durum değildir. Bu, hayaletlerle ya da canavarlarla ilgili bir şey değildir. Bu, sevdiğimiz, ancak artık aramızda olmayan insanlarla yeniden vakit geçirmeyi simgeler.

“SEVDİĞİ ŞEYLER MEZARA BIRAKILIR”

Mezarlıklara gidenlerin, ölen yakınlarının hayattayken sevdiği şeyleri de yanlarında götürdüğünü ifade eden Büyükelçi Leon, “Mezarlıklara giderken ya da evlerde hazırlanan sunaklara ölen kişinin en sevdiği yemekleri, çiçekleri, meyveleri bırakılır. O kişi her yıl o gece geri döndüğünde, kendini yeniden evinde gibi hisseder. Bu şekilde birlikte kutlama yapılır.” diye konuştu.

“YOL GÖSTERİCİ KADİFE ÇİÇEĞİ”

Kadife çiçeğinin kutlamayla özdeşleştiğini ifade eden Leon, şöyle devam etti:

- Parlak sarı rengiyle dikkati çeken bu güzel çiçek, Meksika’da Ölüler Günü’nün sembolüdür. Efsaneye göre bu çiçek, yerli halk tarafından ruhların sevdiklerine kavuşabilmesi için yol gösterici, bir tür ışık kaynağı olarak kullanılırmış. Bu nedenle Ölüler Günü hem duygusal anlamlar barındıran hem de bizden önce gelenlere saygı sunan bir gelenektir.

- Meksika’da bu kutlamanın dünya çapında ilgi görmesinin sebebi de büyük olasılıkla budur. Çünkü Avrupa kökenli Azizler Günü ya da Cadılar Bayramı gibi kutlamaların aksine, bu gelenek korku ya da canavarlarla değil; aile, sevgi ve anma duygusuyla ilgilidir. Bu, hüzünlü değil, neşeli bir kutlamadır. Ve biz Meksikalılar bununla gerçekten gurur duyarız.