Futbol dünyasının son yıllardaki en büyük yıldızlarından biri olan Kylian Mbappe, 2023'ün ikinci yarısında uzun süreli bir form düşüşü yaşamış ve performansı hakkında tartışmalar başlamıştı. Onun sahadaki olağanüstü hızı ve patlayıcı gücü, bir noktada gözle görülür bir şekilde azalmış gibi görünüyordu. Ancak öyle mi gerçekten?
Mbappe, Paris Saint-Germain'deki son sezonunu 44 golle tamamlayarak kariyerinin en iyi istatistiklerinden birini yakalasa da, sahanın içinde bir şeylerin eksik olduğu hissediliyordu.
Fransa Milli Takımı ile Avrupa Şampiyonası'nda yarı finale yükselmiş, ardından Real Madrid'e transfer olarak çocukluk hayalini gerçekleştirmişti. Ancak tüm bu büyük başarılara rağmen, son aylarda sahada eski etkisini yaratamadığına dair gözlemler yapılmaya başlanmıştı.
Futbolseverlerin aklındaki soru şu oldu: Mbappe en son ne zaman tribünleri ayağa kaldıran, savunmaları darmadağan eden bir hareket yaptı? En son ne zaman ölümcül hızıyla rakiplerini saf dışı bıraktı? Görünüşe göre, bu ışıltı bir süreliğine sönmüştü.
Ancak bu dönem uzun sürmedi. Mbappe, sahalara muhteşem bir geri dönüş yaptı. Aralık ayında, Şampiyonlar Ligi'nde Atalanta karşısında attığı golle, zekice bir bırakış ve sonrasında usta işçiliğiyle bitirdiği pozisyon, onun özlenen etkisini geri kazandığını gösterdi.
Ocak ayında, İspanya Süper Kupası finalinde Barcelona'ya karşı Alejandro Balde'yi klas bir hareketle geçip çok soğukkanlı bir bitirişle gol attı. Birkaç hafta sonra Valladolid deplasmanında yaptığı hat-trick, onun hızını ve bitiriciliğini kaybetmediğini herkese bir kez daha hatırlattı.
Yeni takımı Real Madrid'e tamamen alışan, fiziksel olarak zirveye çıkan ve takım arkadaşlarıyla kusursuz bir uyum yakalayan Mbappe, eski temposunu geri kazandı.
MBAPPE'NİN HIZININ SIRRI
Hız, Mbappe'nin futbolculuk kariyerinin en büyük silahlarından biri oldu. Ancak bu hızı nasıl kullandığı ve onu en verimli hale getiren antrenman metodolojisi sürekli evrim geçirdi.
Fransa'da bir futbol antrenörü olan babası Wilfried ve eski hentbolcu annesi Fayza Lamari sayesinde genetik olarak atletik bir yapıya sahip olan Mbappe, henüz çocuk yaşlardayken olağanüstü hızıyla dikkat çekmeye başladı. AS Bondy altyapısından Clairefontaine Akademisi'ne ve oradan Monaco'ya geçişi sırasında, fiziksel becerileri hızla gelişti.
The Athletic'in yaptığı bir analizde, Leeds Beckett Üniversitesi'nden spor biyomekaniği uzmanı Dr. David Lunn, Mbappe'nin Monaco döneminden kalma videolarını inceleyerek hızının ardındaki bilimsel faktörleri ortaya koydu. Lunn'a göre, sprinter hızı, adım uzunluğu ve adım sıklığı olmak üzere iki temel faktöre dayanıyor.
Mbappe'nin rakiplerinden farklı olarak sahip olduğu avantaj, adım uzunluğu. Aynı süre içinde rakipleriyle benzer sayıda adım atsa da, bu uzun adım aralığı sayesinde yarışı sürekli olarak kazanıyor. Bu durum, özellikle sprintin hızlanma aşamasında kritik bir faktör.
Dr. Lunn, Mbappe'nin koşu teknikerindeki en önemli detayın, vücudunu ileri itmesini sağlayan güçlü kalça kasları ve bacak hareketleri olduğunu belirtiyor. Bu biyomekanik avantaj, onun çim sahada rakiplerini geride bırakmasını sağlayan temel unsur olarak görülüyor.
Onun bu yeteneği, Monaco'daki yardımcı antrenörlerinden Nelson Caldeira tarafından da ilk antrenmanında fark edildi. Caldeira, Mbappe’yi sadece hız açısından değil, rakiplerini geçme stratejisiyle de farklı bir seviyeye koyduğunu belirtiyor.
HIZ, DOĞRU ANDA KULLANILAN BİR GÜÇTÜR
Mbappe, topu ayağına almadan önce rakiplerinin dengesini bozmak için üst vücudunu kullanıyor ve tam doğru anda hızlanarak savunmayı aşmayı başarıyordu.
Caldeira, "Onun sadece hızlı olmasının değil, hızlanmalarını rakibin dengesiz anına denk getirmesinin esas farkı yarattığını gördüm" diyerek genç yeteneğin bu özelliğine vurgu yapıyor.
Monaco’da oynadığı dönemde kanatta değerlendirilmesi cazip bir seçenek olarak görülse de, mart 2016'da PSG’ye karşı oynanan bir maç, onun bir başka forvetle birlikte ne kadar etkili olabileceğini ortaya koydu.
O maçta 17 yaşındaki Mbappe, Monaco'nun 2-0 kazandığı mücadelede sahaya ilk 11’de çıkarak PSG’ye karşı dikkat çeken bir performans sergiledi. Bu karşılaşma, onun ilerleyen yıllarda forvet hattında nasıl bir yıldız olacağının habercisiydi.
FALCAO İLE BİRLİKTE PATLAMA YAŞADI
Bir sonraki sezon, Monaco formasıyla büyük bir çıkış yapan Mbappe, Radamel Falcao ile iyi bir uyum yakalayarak takımını Ligue 1 şampiyonluğuna taşıdı. Aynı zamanda Şampiyonlar Ligi'nde yarı finale yükselen Monaco’nun en büyük kozlarından biri haline geldi.
Manchester City ile oynanan son 16 turu maçında Mbappe, attığı golle adını Avrupa'nın zirvesine yazdırdı. Antrenmanlarda sık sık çalıştıkları bir hücum planını sahada mükemmel şekilde uygulayan genç oyuncu, Fabinho'nun pasında Falcao’nun derine inerek boşalttığı alanı değerlendirerek skoru değiştiren isim oldu.
Caldeira, bu golün arkasındaki taktiği, "Falcao orta sahaya yaklaştığında arkasında boş alan kalıyordu ve Mbappe tam da burayı kullanarak savunmayı geçiyordu” sözleriyle açıklıyor.
Bu çıkışı ona rekor bir transfer getirdi. 2017 yazında, o dönem genç bir oyuncu için en yüksek bonservis bedeli olan 180 milyon euro karşılığında PSG'ye transfer oldu. Aynı yaz Neymar’ın da 222 milyon Euro'ya transfer edilmesiyle, Paris ekibi yıldızlarla dolu bir hücum hattı oluşturdu.
PSG'DE YENİ ROL, YENİ MÜCADELE
PSG’de Neymar solda, Edinson Cavani ise santraforda oynarken, Mbappe kendisini sağ kanatta buldu.
Bu yeni rol, ona farklı bir sorumluluk yükledi. Geniş alanlardan hücum etmek, orta sahadan ceza sahasına sızmaktan çok daha farklıydı. Nitekim, Monaco’daki sezonunda tüm turnuvalarda 26 gol atan Mbappe, PSG’deki ilk yılında bu sayıyı 21’e düşürdü.
Mbappe, L'Equipe'e verdiği bir röportajda bu farkı şu sözlerle dile getirdi:
Kanatta çok fazla enerji harcıyorum. Monaco'da daha merkezi oynuyordum ve yaptığım koşular 20 metre civarındaydı, genellikle golle sonuçlanıyordu. Ama şimdi defans bloğuna kadar dönüp 65 metre koşuyorum, kaleciye vardığımda nefesim tükenmiş oluyor. Ancak odaklanmalıyım, çünkü bazen sadece bir fırsat yakalarsınız ve kaçırırsanız, bunun bedelini ödersiniz.
DÜNYA KUPASI VE HIZININ ZİRVE NOKTASI
Her ne kadar sağ kanatta görev alsa da, bu durum Mbappe’nin 2018 Dünya Kupası’nda Fransa adına parlamasına engel olmadı.
Özellikle son 16 turunda Arjantin’e karşı attığı efsanevi depar, onun hız konusundaki üstünlüğünü tüm dünyaya bir kez daha gösterdi.
O maçta saatte 37 km hıza ulaşan Mbappe, futbol tarihindeki en hızlı hücum oyuncularından biri olduğunu kanıtladı.
Yaklaşık yedi yıl önce Rusya'daki büyük turnuvada sergilediği muhteşem performans, Fransız futbolcunun sprint konusundaki tartışmasız öncülüğünü gözler önüne sermişti.
Bugün ise SkillCorner'ın Oyun Zekası modeliyle elde edilen veriler, onun futbol sahasında hâlâ en hızlı oyuncu olduğunu kanıtlıyor.
TUCHEL DÖNEMİNDE DENGE ANLAYIŞI
Paris Saint-Germain'e 2018 yazında teknik direktör olarak gelen Thomas Tuchel, Mbappe'yi daha merkezi bir rolde kullanmayı hedefledi.
Ancak Edinson Cavani ve Mauro Icardi gibi forvetlerin yanında Mbappe'yi sahaya sürecek dengeli bir sistem bulmakta zorlandı. Alman teknik adam, Aralık 2020'de PSG'den ayrıldığında, Fransız yıldızın en etkili olduğu pozisyonun sol kanat olduğu artık netleşmişti.
Burada hızını ve dribling yeteneğini kullanarak içeri kat edebiliyor ve rakip defansın dengesini bozuyordu. O günden sonra hem kulüpte hem de milli takımda saha içinde bu konuma daha fazla yaklaştı.
"BÜYÜK KEDİLERİ İZLEYEREK BÜYÜDÜM"
Mbappe, 2021 yılında France Football dergisine verdiği röportajda hızın hayatındaki önemini anlattı.
Çocukken büyük kedileri izlemeyi sevdiğini ve hızlı arabalara olan ilgisini dile getirdi. Brezilyalı efsane forvet Ronaldo'nun topsuz hareketler konusundaki ustalığından ilham aldığını ve onun videolarını inceleyerek zaman geçirdiğini de ekledi.
POCHETTINO İLE HIZ KONTROLÜ DERSİ
Mauricio Pochettino'nun PSG teknik direktörü olduğu dönemde, Arjantinli teknik adam Mbappe'nin hızını kontrol edebilmesi için ona farklı çalışma yöntemleri sundu.
Fransız futbolcu, "Bitiriciliğimi profilime uyarlayarak geliştirmem gerekiyordu. Kaleciyle karşı karşıya kaldığımda saatte 37-38,5 km hızla gidiyorum. Bu, 26 km/sa hızla gelen bir oyuncuyla aynı değil. Hızımı daha iyi kontrol edebilmek için kaleye yaklaştıkça yavaşlamayı öğrendim. Ayrıca bazen takım arkadaşlarımın bana yetişmesini beklemem gerekiyor." dedi.
HIZ VE YAVAŞLAMA SANATI
Biyomekanik uzmanı Dr. Lunn ve Spor ve Egzersiz Yüksek Lisans öğrencisi Neeraj JN Konwar, Mbappe'nin kariyerindeki görüntülerini inceledi.
Sonuçlar, Fransız oyuncunun zamanla yavaşlamayı da bir silah haline getirdiğini gösterdi.
Dr. Lunn, "Son görüntülerde Mbappe'nin sprint duruşunu değiştirdiği ve daha fazla öne eğildiği görülüyor. Bu, hareket yönünde daha fazla kuvvet uygulamasını sağlıyor. Artık sadece düz bir hız makinesi değil, aynı zamanda hızlanma ve yavaşlama arasında çok hızlı geçiş yapabilen bir oyuncu haline geldi." dedi.
"CEZA SAHASINDA ACELE ETME"
Pochettino'nun PSG'deki teknik ekibinden, ismini vermek istemeyen bir çalışan The Athletic'e verdiği demeçte, Mbappe'nin futbol zekasını övdü:
"Kylian'a anlatabileceğiniz çok fazla şey yok. Boşluğu anlar, topu ne zaman alacağını bilir ve hareketleri herkesten daha hızlı öğrenir. Ama ona verdiğimiz en önemli tavsiye, 'Ceza sahasına girdiğinde acele etme' oldu."
"Maçın son bölümünde, yorgunluk devreye girdiğinde bile etkili olabilmek çok önemli. Bitiriş vuruşlarını hep bu baskı altında gerçekleştirdik. Aynı zamanda bire bir çalışmaları da çok severdi. Diğer forvetlerle grup çalışmalarına katılırdı ama bire bir çalışmak onun için ayrı bir tutkuydu."
MESSİ TRANSFERİNİN MBAPPE'YE ETKİSİ
Paris Saint-Germain’in (PSG) 2021 yazında Lionel Messi’yi transfer etmesi, teknik direktör Mauricio Pochettino ve bir yıl sonraki halefi Christophe Galtier için büyük bir taktiksel bilmecenin başlangıcı oldu.
Messi, Neymar ve Kylian Mbappe'nin ilk 11'de değişmez oyuncular olması, ancak savunmaya katkı sunma konusundaki isteksizlikleri, PSG’nin topu kaybettiği anlarda ikiye bölünmesine yol açtı. Savunma ve orta saha oyuncuları topun arkasında pozisyon almaya çalışırken, hücum hattı adeta oyunu uzaktan izliyordu.
Ancak Mbappe, Messi’nin takıma katılmasıyla daha fazla savunma sorumluluğu üstlenmesi gerektiğini en başından kabullenmişti.
Genç yıldız, Ekim 2021’de L’Equipe’e verdiği röportajda, "Takımınızda Messi varsa, onun hücumda daha fazla enerjiye sahip olmasını sağlamak için biraz daha fazla defansif çalışmayı kabul etmelisiniz. Bunda hiçbir sorun yok, çünkü takım içinde belli bir hiyerarşi var. Messi yürürken ben koşarım, sorun değil!" ifadelerini kullanmıştı.
Bu sözler, Mbappe’nin sahadaki önceliklerini net bir şekilde ortaya koyuyordu. Fransız forvet, üç yıl önce aynı yayın organına verdiği başka bir röportajda, forvet oyuncularının defansif katkı sunduğunda hücumda "aklı başında" kalmalarının zorlaştığını belirtmişti.
Bu açıklama, Mbappe’nin PSG'de top rakibe geçtiğinde neden savunmaya katkı sunmak konusunda çekimser kaldığını anlamak açısından önemliydi.
MBAPPE'NİN SAVUNMA YAKLAŞIMI
Monaco'nun eski teknik direktörü Leonardo Jardim de Mbappe’nin bu durumu gayet doğal karşıladığını ifade etmişti:
O her zaman yüzde yüz çaba sarf edebilecek bir oyuncu değil. Kylian’ın savunma yapmak istemediği gibi bir durum söz konusu değil, ancak hücumda gösterdiği yoğun fiziksel efor nedeniyle toparlanmaya ihtiyacı var.
Mbappe, birçok üst düzey futbolcunun aksine özel bir kişisel kondisyon antrenörüyle çalışmıyor. 2022 yazında fiziksel gelişimini artırmak için çalışmalarını babası Wilfried, kardeşi Ethan Mbappe ve üvey ağabeyi Jires Kembo Ekoko ile birlikte Monaco’daki La Turbie tesislerinde gerçekleştirdi.
DÜNYA KUPASI VE PSG'DEKİ ROLÜ
2022-23 sezonu, Katar'da düzenlenen Dünya Kupası nedeniyle ikiye bölünmüştü. Ancak Mbappe, bu zorlu süreci başarıyla atlattı.
Turnuvada sekiz gol atarak Fransa'yı finale taşıdı ve ardından PSG’yi Ligue 1 şampiyonluğuna götürmek için kulübe geri döndü. Dünya Kupası boyunca genellikle sol kanatta başlasa da, maç içinde sık sık santrfora kaydığı görüldü.
Özellikle Arjantin'e karşı oynanan finalde yaptığı hat-trick, onun çok yönlülüğünü bir kez daha kanıtladı.
PSG’de ise teknik direktör Christophe Galtier, Mbappe’yi sırtı kaleye dönük bir pivot forvet olarak kullanmak istedi.
Bu duruma tepkisini, Ekim 2022'de Reims ile 0-0 berabere kalınan maçtan sonra Instagram hikayesinde "#pivotgang" etiketiyle paylaştığı alaycı bir mesajla gösterdi. Ancak zamanla, bu role adapte olmaya başladı.
MBAPPE'NİN REAL MADRID'E TRANSFERİ
PSG'deki son sezonuna sol kanatta başlayan Mbappe, Şampiyonlar Ligi'nde Newcastle United’a karşı oynanan grup aşaması maçının ikinci yarısında teknik direktör Luis Enrique tarafından santrfora kaydırıldı.
Bu değişiklik, Luis Enrique'nin Ousmane Dembele ve Bradley Barcola’yı kanatlarda kullanmasına olanak tanırken, Mbappe’nin hücum organizasyonlarında daha aktif bir rol üstlenmesini sağladı.
Ancak Fransız yıldızın oyun tarzındaki en büyük dönüşüm, Real Madrid’e transferiyle hız kazandı. Madrid’de sol kanat, Vinicius Junior’un ana bölgesi olduğundan, Mbappe daha çok sol iç koridorda boşluk aramaya başladı.
Ayrıca, rakip savunma arkasına koşular yaparak ve gelen ortalara ceza sahasında daha fazla hamle yaparak oyununu geliştirdi. Bu taktiksel değişimin en net örneklerinden biri, ekim ayında Barcelona’ya karşı oynadığı maçta tam sekiz kez ofsayta düşmesi oldu.
MBAPPE'NİN EVRİMİ
Fransız futbolunun parlayan yıldızı Kylian Mbappe, eylül ayında Real Betis karşısında alınan 2-0'lık galibiyette attığı açılış golüyle, ceza sahasında ne kadar etkili bir bitiriciye dönüştüğünü bir kez daha kanıtladı.
Hızlı oyunu ve patlayıcı sprintleriyle tanınan Mbappe, sağ kanatta topla buluştuğunda doğrudan ceza sahasının içine yöneldi ve altı pas çizgisine yakın bir bölgede pozisyon aldı. Bu hamlesi, artık sadece hızıyla değil, aynı zamanda pozisyon bilgisi ve bitiriciliğiyle de fark yaratan bir oyuncu haline geldiğini gösterdi.
Her hızlı oyuncu gibi Mbappe de zamanla fiziksel olarak en üst düzey hızını kaybedeceği bir sürece girecek.
Ancak, Fransa Milli Takımı kaptanının 27. yaş gününe henüz 10 ay varken, bu sürecin başlamasına daha zaman var gibi görünüyor. Yine de oyun tarzında kaçınılmaz olarak yaşanacak değişimlerin izleri şimdiden kendini belli etmeye başlamış olabilir.
