ALİ ÖZTÜRK / NEFES
GEÇİM sıkıntısı büyüdü; milyonlarca emekli, asgari ücretli ve memur büyük şehirlere adeta hapsoldu. Haziranın ilk haftasına denk gelen kurban bayramını memlekette geçirmek isteyen özellikle emekliler ve asgari ücretliler hesabın içinden çıkamıyor. En düşük işçi ve Bağ-Kur emekli aylığı 14 bin 469 TL, en düşük memur emeklisi aylığı 19 bin 616 TL olunca, memlekete gitmek hayal oldu. Emekliler, “Gidersek bırakın emekli ikramiyesini, maaşı da sıfırlarız” diyor. 7 yıl önce, 1.000 TL bayram ikramiyesi ile otobüs bileti ve yolculuk masrafı karşılanıyordu. 2018’de 1.000 TL ikramiye ile kişi başına 80-150 TL’den, 4 kişinin gidiş dönüş bilet masrafı 640 TL ile 1.200 TL arası değişiyordu. Emekli, ucu ucuna da olsa, memlekete gidiş-dönüşü denkleştiriyordu. Bu yıl bayram ikramiyesi 4.000 TL oldu, fakat ikramiyenin de, maaşın da alım gücü eridi gitti. Bugün kişi başı otobüs bileti fiyatları 1.000-1.700 TL. 4 kişilik bir ailenin sadece otobüs bileti maliyeti gidiş-dönüş 8.000-13.600 TL. 4.000 TL bayram ikramiyesi İstanbul’dan Erzurum, Diyarbakır, Trabzon, Rize gibi şehirlere gidip-gelmeye yetmezken 9.600 TL açık kalıyor. Gidiş-dönüş yolunda yol üstü mola yerlerinde 4 kişi yemek yediğince sadece yolculuk 20 bin TL’yi buluyor.
50 BİN TL’Yİ BULABİLİR
Bunun yanında çocuklara ve memlekette akraba çocuklarına bayram harçlığı verip, 10 gün içinde birçok ekstra harcama yapan ve bir de, “Memlekette daha ucuza mâl ederim” deyip, 20 bin TL’ye küçükbaş kurban kesen emekli ve asgari ücretlinin vay haline. En ucuzu 15 bin TL, orta hallisi 20 bin TL’den az olmayan küçükbaş kurban, ikisi de emekli karı-kocanın bütçesini fena sarsıyor, memleketten dönüşe para kalmıyor. Bilet ve yolculuk 20 bin TL, küçükbaş kurban 20 bin TL, artı ekstralarla 4 kişilik ailenin memleket macerası 50 bin TL’yi buluyor.
Çifte maaşlı emekli bile gidip dönemez
KURBAN bayramı için 10 günlük memleket seyahati planlayan 2 çocuklu emekli karı-koca dahi yaya kalıyor. Taban aylık olan 14 bin 469 TL’nin üzerinde; biri 15 bin TL, diğeri 20 bin TL maaş alsalar dahi, maaşlar ve 2 bayram ikramiyesinin toplamı 43 bin TL tutuyor. Bu 4 kişilik emekli ailesi İstanbul, Bursa, Kocaeli gibi şehirlerden, bayramda Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’ya, memleket yoluna çıksa sadece bilete 13-14 bin TL gidiyor. Mola yerinde yemek yiyip, memlekette ekstra harcamalara ve bir de kurban masrafına girdiğinde, 10 günlük bayram programının faturası 45-50 bin TL’yi buluyor. Örneğin, 4 kişilik Trabzonlu, Rizeli bir aile, yayla hayaliyle memlekete gitse, bu maliyetlerle bir sonraki maaşa kadar yaylada mahsur kalıyor.
