Nutella'nın üreticisi Ferrero'ya mahkemeden fındık yasağı

Ankara 15. İdare Mahkemesi, İtalyan Ferrero firmasının Rekabet Kurumu'na Mart 2024'te sunduğu taahhütleri "güvenilir bir güvence sağlamadığı" gerekçesiyle iptal etti.

Kararla birlikte Ferrero'nun Türkiye'de fındık alımı, kırımı ve ihracatı yapması yasaklandı. Firma yalnızca Türkiye'den ithalat gerçekleştirebilecek.

BELEDİYE DAVA AÇMIŞTI

Ordu Büyükşehir Belediyesi kuruluşu ORTAR ve Ordu merkezli yerel bir fındık firması tarafından Ankara 15. İdare Mahkemesi'ne açılan davada fındık sektörünü yakından ilgilendiren bir karar çıktı.

Ankara 15. İdare Mahkemesi, Ferrero'nun Mart 2024 tarihinde Rekabet Kurumu'na Türk hükümetinin açıkladığı fındık fiyatının altında alım yapmayacağına ilişkin verdiği taahhüdü yeterli bulmadı.

Mahkeme, kararında şöyle denildi:

"Fındık piyasasında monopsona yakın bir güçle hakim durumda olduğu tespit edilen davalı şirketin piyasa yapısını bozucu eylemlerinin şirketin küresel ölçekteki ticari hacmi, pazar payı ve dikey bütünleşik yapısı göz önüne alındığında, sadece fiyat ve miktar odaklı sunulan taahhütlerin, teşebbüsün hakim durumu kötüye kullanma potansiyelini ortadan kaldırdığına ve pazardaki dışlayıcı ve sömürücü eylemlerini kalıcı olarak sonlandırdığına dair somut ve güvenilir bir güvence sağlamadığı görülmektedir."

REKABET KURUMU KARARI HUKUKA UYGUN BULUNMADI

Mahkeme kararında, Rekabet Kurumu'na verilen taahhütlerin caydırıcılık ve piyasayı disipline etme işlevini ne ölçüde karşıladığının belirsiz olduğu, Rekabet Kurumu'nun bu durumu yeterince değerlendiremediği belirtilerek, "Davalı şirketin piyasadaki hakim durumu ve bu gücü doğrudan veya dolaylı olarak manipüle etme potansiyeli, verilen taahhütlerin bu durumu etkin bir şekilde engellememesi halinde, piyasadaki rekabetçi yapının temel unsurlarından olan küçük ve orta ölçekli teşebbüslerin ticari faaliyetlerini sürdüremez hale getirerek ekonomik mahvına neden olma riski taşımaktadır. Bu nedenle davalı idarenin piyasadaki rekabetçi yapıyı kalıcı olarak tesis etmek yerine etkinliği somut verilerle teminat altına alınmayan ve denetimi güç taahhütlerle soruşturmayı sonlandırmasına yönelik dava konusu kurul (Rekabet Kurumu) kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır."

Mahkeme, bu kararalar doğrultusunda İtalyan firmanın Rekabet Kurumu'na verdiği taahhütleri iptal etti.

"TÜRKİYE'DE TİCARİ FAALİYETLERİNİ TASFİYE ETMEK ZORUNDA"

Davayı açan Ordu Büyükşehir Belediyesi kuruluşu ORTAR ve Ordu merkezli yerel bir fındık firmasının avukatı Ali Mertan, yaptığı açıklamada, mahkemenin bu kararla Rekabet Kurumu'nun taahhütnamesini iptal ettiğini belirterek, "Bu durumda Rekabet Kurumu mevcut taahhüt işlemini bugün itibariyle sonlandıracak ve bu karar doğrultusunda firmanın Türkiye'de ticari faaliyetini durdurma, yani iç piyasada kabuklu kabuksuz fındık alımı, kırımı, ihracat işlerini tasfiye etmek zorunda kalacaktır. Yani sadece ithalat işini yapacaktır. İhracatı Türk firmaları yapacaktır. Değerli tarım gibi uygulamalara son verecektir."

35 yıldır Türkiye'de faaliyet gösteren Ferrero'nun 6 tesisinde binden fazla çalışanı bulunuyor. İtalyan şirket 2014 yılında fındık alımı, işlemesi ve satışı yapan pazar lideri Oltan Grup'u da satın alarak bünyesine kattı.

Nutella, Ferrero Rocher ve Kinder çikolatalarının üreticisi olan şirket fındık ithalatının yüzde 80’ini Türkiye’den yapıyor. Pazardaki en büyük alıcı olduğu için fiyatları belirleme konumunda olan Ferrero Rekabet Kurumu ile yaptığı anlaşmaya göre Türkiye’de müdahale referans fiyatının altında kabuklu fındık alımı yapmama ve piyasa verimliliğini destekleme sözünü verdi.

REKABET KURUMU’NDAN AÇIKLAMA

Rekabet Kurumun internet sitesinden yapılan açıklamada, Kurulun Ferrero Fındık İthalat İhracat ve Tic. AŞ hakkında almış olduğu ve taahhütle sonuçlanan soruşturmaya yönelik kararının mahkeme tarafından iptal edilmesine ilişkin olarak basında yanlış ve yanıltıcı haberlerin çıktığı belirtildi.

Açıklamada, Ferrero'ya yönelik yürütülen soruşturmanın söz konusu firma tarafından getirilen taahhütlerin kabul edilmesiyle sonlandırıldığı, daha sonrasında da Kurulun bu kararına ilişkin Ankara 15. İdare Mahkemesine iptal davası açıldığı anımsatıldı.

Mahkemenin, fiyat ve miktar odaklı sunulan taahhütlerin, Ferrero'nun hakim durumunu kötüye kullanma potansiyelini ortadan kaldırdığına veya pazardaki dışlayıcı ve sömürücü eylemlerini kalıcı olarak sonlandırdığına dair somut ve güvenilir güvence sağlamadığı, alınan taahhütlerin fındık piyasasındaki etkilerinin bütüncül bir ekonomik analizle değerlendirilmediği, taahhüt kararının yetersiz kaldığı bu nedenle de Kurulun kararını iptal ettiği aktarılan açıklamada, mahkeme kararında yalnızca, taahhütler temelinde soruşturma dosyasının sonlandırılmış olmasına ilişkin Kurul kararının değerlendirildiği, Ferrero'ya veya diğer ilgili taraflara yönelik herhangi yaptırım kararının yer almadığı bildirildi.

Açıklamada, konuya ilişkin hukuki sürecin devam ettiği vurgulanarak, şunlar kaydedildi:

"Ferrero'nun Türkiye'deki fındık alımı, kırımı ve ihracat faaliyetlerini durduracağı, yalnızca ithalat yapabileceği ve Kurul tarafından teşebbüse idari para cezası uygulanması gerektiği yönünde karar alındığı hususlarını içeren haberler gerçeği yansıtmamaktadır. Mahkeme kararı doğrultusunda, şirket tarafından verilen taahhütlere uyum yükümlülüğü sona ermiş olup, fındık piyasasında rekabetin etkin işleyişinin sağlanması ve sürdürülmesi adına somut verilerle desteklenen bir piyasa analizinin yapılması ve gerekli değerlendirmelerin gerçekleştirilmesi amacıyla konunun yeniden Kurul gündemine alınması ihtiyacı doğmuştur. Bu çerçevede, Rekabet Kurulu yeni bir karar tesis edene kadar, Ferrero'nun hakim durumunu kötüye kullanmama yükümlülüğü devam etmektedir."