Dünyadaki nadir toprak metalleri ve mıknatıslarının yüzde 90’ını üreten Çin, ABD ile yaşanan ticaret gerilimlerinin ardından bu kritik malzemenin ihracatını Nisan ayında durdurdu. Bu gelişme, elektrikli araçlardan endüstriyel robotlara kadar geniş bir alanda kullanılan mıknatısların tedarikine bağımlı olan otomotiv endüstrisinde alarm zillerini çaldırdı.

OTOMOTİV DEVLERİ TEDİRGİN

Çin’in ihracat kısıtlamaları sonrası Ford, Chicago’daki bir fabrikasında üretimi geçici olarak durdurmak zorunda kaldı. Şirket yetkilileri, üretimin yeniden başladığını ancak benzer kesintilerin tekrar yaşanabileceğini bildirdi.

BMW ve Mercedes-Benz ise şimdilik üretim planlarında aksama yaşanmadığını belirtse de, tedarikçilerle birlikte olası risklere karşı hazırlık yapıyor. Mercedes-Benz, kritik parçaları stoklamayı değerlendirirken, BMW “alternatif yollar” arayışında olduklarını belirtti.

Suzuki, Reuters’ın aktardığına göre, Swift modelinin üretimini nadir toprak kısıtlamaları nedeniyle geçici olarak askıya aldı. Şirketten konuya dair resmi bir açıklama gelmedi.

HAYATİ BİR BİLEŞEN: NADİR ELEMENTLER

Dysprosium ve terbium gibi nadir toprak elementleri, elektrikli motorlardan fren ve direksiyon sistemlerine, hatta araç üretiminde kullanılan robotlara kadar birçok alanda kullanılıyor. Her ne kadar bu elementler dünyanın farklı bölgelerinde bulunsa da, Çin bu hammaddelerin işlenerek mıknatıs haline getirilmesinde tekel konumunda.

Bu da Pekin yönetimine küresel tedarik zinciri üzerinde güçlü bir koz sağlıyor.

AVRUPA’DA ÜRETİM HATLARI DURMA NOKTASINDA

Avrupa Otomotiv Tedarikçileri Derneği (CLEPA), Çin’in uygulamaya koyduğu kısıtlamalar nedeniyle bazı üretim hatlarının şimdiden durduğunu açıkladı. Dernek, binlerce işin risk altında olduğunu belirterek Avrupa Birliği’nden “acil eylem” çağrısında bulundu.

Almanya Otomotiv Endüstrisi Derneği Başkanı Hildegard Müller, Çin’in bazı ihracat lisansları vermeye başladığını ancak bunun hâlâ yeterli olmadığını vurguladı: “Durum hızla değişmezse üretim gecikmeleri ve hatta durmaları kaçınılmaz olacak.”

ABD’DE ENDİŞE BÜYÜYOR

ABD Araç Parça Tedarikçileri Derneği (MEMA), kısıtlamaların tedarik zincirleri üzerinde “ciddi ve gerçek zamanlı riskler” oluşturduğunu açıkladı. Daha önce General Motors ve Hyundai gibi dev markaların da dahil olduğu bir mektupta, bu kısıtlamaların emniyet kemeri, direksiyon ve diğer sistemlerde üretim aksaklıklarına yol açabileceği belirtilmişti.

Uzmanlara göre Çin’in bu hamlesi, yalnızca ticaret savaşının yeni cephesini değil, aynı zamanda küresel otomotiv sektörünün yapısal zayıflıklarını da ortaya koyuyor. Nadir toprak elementlerindeki bu kırılgan bağımlılık çözülmedikçe, sektörde yeni tedarik zinciri krizleri kaçınılmaz görünüyor.