Parası olan konut aldı, ipotekli satışlar çakıldı

Serkan Üstün / Nefes.com.tr

Yüksek faiz ortamı konut kredilerinin de faizlerinin yükselmesine neden olurken bu durum büyük oranda nakit varlığı olanların yeni ev alabilmesinin önünü açtı.

Bu nedenle ipotekli konut satışları, 2013'ten bu yana yayınlanan veri setinde en düşük seviyesini gördü.

Yıllık bazda bakıldığında ipotekli satışlar 2024'te yüzde 10,8 düşüşle 158 bin 486 olurken, diğer satışlar yüzde 25,9 artışla 1 milyon 478 bin 25 oldu.

Bir önceki yıl yüzde 14,5 olan ipotekli satışların toplam içerisindeki payı yüzde 10,7 oldu.

Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı aralık ayında ise yüzde 10,9 oldu. Diğer satışların payı ise yüzde 89,3 oldu.

KREDİ MALİYETLERİNDE SERT YÜKSELİŞ

Konut satışları içerisinde ipotekli yani ev kredisi ile alınan konutların payının azalmasının en önemli sebebi konut kredilerinin maliyetindeki aşırı yükseliş.

2020'de düşük faiz ortamında ipotekli konut satışları 573 bin 337 adet ve yüzde 38,2 pay ile rekor kırmıştı.

2023 ve 2024'te gerçekleşen faiz artışları ipotekli konut satışlarını frenledi. Merkez Bankası'nın faizleri yıl içerisinde yüzde 50'ye kadar artırması sonrası bankaların kredi faizlerinde de yüksek seviyeler görüldü.

Öte yandan konut fiyatlarının reel olarak değerinin düşmesi ve yakın zamanda faiz indirimleri ile birlikte konut fiyatlarının değerleneceği beklentisi de parası olanın konut almasına neden oldu. Bu da doğrudan satışları artırdı.

Bu gelişmeler, dar gelirlinin, cebinde nakit para olmayanın konuta erişimini imkansız hâle getirdi.

Günümüzde bankalarda konut kredileri ortalama yüzde 3 seviyelerinden başlarken 10 yıl vadeli 1 milyon TL'nin geri ödemesi 3,5 milyon TL'yi geçiyor.

* İpotekli satış, borçlanarak satın alınan konutun kredi teminatını oluşturmak için, yine aynı konutun teminat olarak gösterilmesi anlamına geliyor.