Amerikalılar her yıl mart ayında saatlerini ileri, kasım ayında geri alıyor. Ancak bu uygulama sadece rahatsız edici değil, aynı zamanda sağlığa da ciddi zararlar veriyor. Stanford Medicine tarafından yapılan yeni bir araştırma, bu zaman değişimlerinin kalp krizi ve trafik kazaları gibi kısa vadeli etkilerinin yanı sıra, uzun vadeli sağlık sorunlarına da yol açtığını gösterdi.
KALICI SAAT UYGULAMALARI DAHA SAĞLIKLI
Araştırmada üç farklı zaman politikası karşılaştırıldı: kalıcı standart saat, kalıcı yaz saati ve mevsimsel geçiş. Sonuçlara göre, kalıcı standart saat uygulaması en az sağlık riski taşıyan seçenek. Bu uygulama, vücudun biyolojik saati olan sirkadiyen ritmi en iyi şekilde destekliyor.
Araştırmacılar, ABD genelinde ışık maruziyeti, sirkadiyen etkiler ve sağlık verilerini modelleyerek kalıcı standart saatin yılda yaklaşık 300 bin felç vakasını ve 2,6 milyon obezite vakasını önleyebileceğini hesapladı. Kalıcı yaz saati ise bu etkinin yaklaşık üçte ikisini sağlıyor.
SİRKADİYEN RİTİM VE IŞIK DENGESİ
İnsan vücudunun biyolojik saati tam olarak 24 saat değil; çoğu kişi için yaklaşık 12 dakika daha uzun. Sabah ışığı bu ritmi hızlandırırken, akşam ışığı yavaşlatıyor. Bu nedenle sabah ışığına daha fazla, akşam ışığına daha az maruz kalmak, sirkadiyen ritmin sağlıklı şekilde senkronize olmasını sağlıyor.
Araştırmada, sirkadiyen ritimle doğrudan ilişkili olan obezite ve felç gibi hastalıkların sıklığı analiz edildi. Kalıcı standart saat uygulaması, obezite oranını %0,78 ve felç oranını %0,09 azaltabilir. Kalıcı yaz saati ise obeziteyi yüzde 0,51 ve felci yüzde 0,04 oranında azaltma potansiyeline sahip.
YAZ SAATİ TARTIŞMASI DEVAM EDİYOR
Kalıcı yaz saati savunucuları, akşam ışığının enerji tasarrufu, suç oranlarının düşmesi ve iş sonrası sosyal aktiviteler için faydalı olduğunu savunuyor. Ancak 1974’te yapılan bir deneme halk tarafından benimsenmedi ve kısa sürede iptal edildi. Öte yandan, Amerikan Uyku Tıbbı Akademisi ve Amerikan Tıp Derneği gibi kuruluşlar, sağlık açısından kalıcı standart saati destekliyor.
Araştırma, ideal ışık alışkanlıklarına göre modellendi: 22.00–07.00 arası uyku, gün içinde güneş ışığına ve iç mekân ışığına maruz kalma. Ancak gerçek hayatta insanlar daha az dışarı çıkıyor ve düzensiz uyku alışkanlıklarına sahip. Bu da sirkadiyen sağlığı daha da zayıflatıyor.
Araştırma, zaman politikalarının sağlık üzerindeki etkilerine dair en kapsamlı analizlerden biri olsa da, nihai karar değil. Stanford ekibi, bu bulguların ekonomi ve sosyoloji gibi diğer alanlarda da benzer veri temelli analizleri teşvik etmesini umuyor. Araştırma, ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından desteklendi.
