Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara, Halk Meclisi seçimlerinin yürütülmesine ilişkin kapsamlı düzenlemeleri içeren 143 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ni yayınladı. Anayasal Bildiri hükümlerine ve ulusal çıkarların gerekliliklerine dayandığı belirtilen kararnameyle birlikte geçici seçim sistemi resmen yürürlüğe girdi.
Kararnamede seçimlerin nasıl organize edileceği, adaylık süreçleri, delege oluşumu ve itiraz mekanizmaları gibi konuların anlatıldığı 13 bölüm ve 54 madde bulunuyor.
ESAD'LA BAĞLANTILI KİŞİLER DELEGELERE KATILAMAYACAK
Buna göre Halk Meclisi 210 üyeden oluşacak ve bunların üçte ikisi seçimle belirlenecek. Seçim bölgeleri idari yapıya göre oluşturulacak, her bölge en az bir sandalyeye sahip olacak. Üye sayısı ise nüfus dağılımına göre belirlenecek.
Yeni sistem, eski rejimle bağlantılı kişilerin ya da 2011 sonrası siyasi sistemde aktif şekilde yer almış kişilerin delegelikte yer almasına kesin sınırlar getiriyor.
Buna göre, 2011’den sonra cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olanlar ile Halk Meclisi üyeliği yapmış ya da aday olmuş kişiler delege olamayacak.
Ancak bu kişilerin üyelik geçmişlerini kesin olarak terk ettiklerini ispatlamaları halinde istisnalar söz konusu olabilecek.
2011 SONRASI VATANDAŞ OLANLAR ADAY OLAMIYOR
Kararnamenin sekizinci bölümünde yer alan 21'inci maddeye göre, delege olabilmek için çok sayıda nitelik ve şart aranıyor.
Karara göre, delege adaylarının öncelikle 1 Mayıs 2011 tarihinden önce Suriye vatandaşı olması gerekiyor. 2011 yılına ait 49 sayılı kararnamede belirtilen kişiler de bu kapsama dahil ediliyor.
Ayrıca adayların nüfus kayıtlarının seçim yapılacak bölgede olması veya 2011 öncesinde en az beş yıl boyunca o bölgede düzenli şekilde ikamet etmiş olması şart koşuluyor.
Delegeler için ayrıca hukuki ehliyet, iyi ahlak ve davranış sahibi olma, en az 25 yaşını doldurmuş olma ve onur kırıcı suçlardan hüküm giymemiş olma şartları aranıyor. Ancak siyasi veya güvenlik temelli suçlar bu kapsam dışında tutuluyor.
KADIN KOTASI ZORUNLU
Delegeler oluşturulurken, her seçim bölgesi için "Yetenekler" (üniversite mezunları) ve "Seçkinler" (toplumda sosyal etkisi olan bireyler) kategorileri belirlendi. Delegelerin yüzde 70’i yeteneklerden, yüzde 30’u ise seçkinlerden oluşacak.
Ayrıca kadınların en az yüzde 20 oranında temsil edilmesi, şehit aileleri, engelliler, göçmenler gibi grupların da delegeler arasında yer alması zorunlu kılındı.
ADAYLAR KENDİ PROPAGANDALARINI YAPABİLECEK
Halk Meclisi üyeliğine adaylık yalnızca delegeler arasından mümkün olacak ve adaylar, delegeler arasında propaganda yapabilecek.
Propaganda dönemi alt komitenin kesin aday listesini açıklamasıyla başlayacak ve oy verme gününden 24 saat önce sona erecek.
Adayların propaganda programlarında özgeçmişleri ve ulusal vizyonları yer alacak, ayrımcılığa, iftiraya, karalamaya ve kamu kaynaklarının kullanımına kesinlikle izin verilmeyecek.
Tüm komiteler, adaylara eşit mesafede ve tarafsız şekilde yaklaşmakla yükümlü olacak.
VEKALETEN OY KULLANMAK YASAK
Seçim merkezleri bölge yönetim merkezlerinde kurulacak ve seçim günü oy verme işlemi üç saat sürecek. Gerekirse bu süre uzatılabilecek.
Oy verme gizli ve doğrudan yapılacak; kararnamede vekaleten oy kullanmanın kesinlikle yasak olduğu belirtiliyor.
Oy sayımı seçim günü sonunda başlayacak ve kesintisiz tamamlanacak. Eşit oy alan adaylar arasında ikinci tur yapılacak ve sonuçlar açıklandıktan sonra üç gün içinde itiraz hakkı olacak.
İtirazlar, her vilayette kurulan ve yargıçlardan oluşan İtiraz Komiteleri tarafından beş gün içinde karara bağlanacak.
EN YAŞLI ÜYE OTURUMU YÖNETECEK
Seçim sonuçları ve tutanaklar Yüksek Komite tarafından Cumhurbaşkanlığına sunulacak. Nihai kararnameyle Cumhurbaşkanı, seçim sonuçlarını ve kendi atadığı üyeleri ilan edecek.
Meclisin ilk oturumu, seçim kararının ilanından sonraki yedi gün içinde yapılacak. En yaşlı üye oturumu yönetecek, en genç üye kâtiplik yapacak.
Tüm üyeler anayasal yemin ederek göreve başlayacak. Yemin etmeyenlerin üyeliği düşecek ve yerlerine yedekler atanacak.
SEÇİM DÖNEMİNDE SUÇ İŞLEYENE İKİ KAT CEZA
Seçim sürecinde işlenen suçlara karşı ciddi yaptırımlar öngören kararnamede, bu kapsamda işlenen suçlara normal cezaların iki katı uygulanacak.
Ayrıca devlet çalışanı olup Meclis üyeliğine seçilenler, görev süresi boyunca ücretsiz izinli sayılacak ancak hakları korunacak.
Seçim merkezlerine sadece seçmenler, adaylar ve basın girebilecek, silah taşımak yasak olacak.
Yüksek Komite, seçim sürecini izlemeleri için diplomatik misyonlar ve uluslararası gözlemcileri davet edebilecek.
Trump'tan dikkat çeken seçim kararıDünya
