Çin ve Tayvan arasındaki tansiyon, eski ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin 2022'deki Tayvan ziyaretinden bu yana yüksek seyrediyor. Son dönemde Çin'in Tayvan çevresinde artan tatbikatları ve ablukası, anakaranın Ada'yı ilhak etme girişiminde bulunabileceği endişesini daha da perçinledi.
İşte bunun için Tayvan, Çin'in saldırılarına karşı Ada'yı nasıl koruyabileceğinin bir planını hazırladı. Bu savaş planının başında da yerel halkı en yakınlarındaki 7-Eleven'a göndermek var. 7-Eleven Asya ülkelerinde popüler bir market zinciri.
Savaş stratejistleri, Tayvan ordusu ve kolluk kuvvetlerinin olası bir saldırı halinde ön saflara gönderileceğini belirtiyor. Bu da Ada'yı kontrol sorumluluğunun sivillere düşeceği anlamına geliyor. Abluka nedeniyle dışarıdan yardım almanın mümkün olmayacağını anlatan stratejistler, tren hatlarının kesilebileceğini ve hava sahasının askeri olmayan uçuşlara kapatılabileceğini söylüyor.
Benzer bir şekilde internet ve hatta telefon sinyalleri de kesintiye uğrayabilir.
MARKET ZİNCİRİ İLETİŞİM MERKEZİ OLACAK
İngiliz gazetesi The Guardian'ın haberine göre bu senaryonun gerçekleşmesi durumunda Tayvan halkından Ada'da 13 bin şubesi olan 7 Eleven market zincirine giderek erzak ve ihtiyaç duydukları tıbbi malzemeleri almaları istenecek.
Ayrıca hükümetin savaş döneminde iletişimi bu mağazalara faksladığı, pencerelere yapıştırılacak bildirilerle sağlayacağı belirtiliyor. Ayrıca bu marketlerin internet kesintisi gibi durumlarda acil durum Wi-Fi bağlantı noktası olarak kullanılabileceği düşünülüyor.
Covid-19 pandemisinde bu tür marketler, maske dağıtımı gibi konularda Tayvan hükümetiyle yakın işbirliği içinde çalışmıştı. Ancak marketleri savaş zamanı iletişim merkezine çevirmek için daha fazla hazırlık yapılması gerekiyor.
KOMİTE KURDULAR
Tayvan Cumhurbaşkanı Lai Ching Te'nin savaşa hazırlık için kurduğu komite tam olarak bu hazırlığı konuşuyor. Komitede bakanlar, güvenlik uzmanları, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, iş dünyası, toplumsal ve dini liderler bulunuyor.
Çinli eski general Meng Xiangqing çarşamba günü yaptığı bir açıklamada "Tayvan deniz üstündeki tedarik hatlarını kaybederse yerel kaynakları çabucak tükenecek ve bu da toplum düzenini kaosa sürükleyecek" dedi. Son dönemde Çin ordusunun Ada çevresindeki ablukasını sıkılaştırması endişeleri daha da körükledi.
Kurulan yeni komite, kriz halinde de hükümetin ve temel hizmetlerin kesintisiz bir şekilde sürmesini sağlamak, kritik tedarik zincirlerini, altyapıyı ve iletişim ağlarını korumak. Bu hazırlıklar STK'ların daha önce başlattığı sivil programlara dayanıyor.
Komiteye göre Tayvan'da afet yardımı merkezleri, tahliye ve sığınak alanları zaten kurulmuş durumda. Bakkal ve marketlerin de pandemi ve depremler sırasında toplumsal bir merkez olarak çalışmış olması da savaşa hazırlık olarak görülüyor. Ancak eksiklikler yok değil.
TATBİKATLAR AÇIKLARI GÖSTERDİ
Komite şimdiye kadar üç kez toplandı. Aralık ayında masabaşı tatbikatı, geçen haftaysa Tainan'da sadece sivillerin katıldığı canlı bir tatbikat düzenlendi. Bu tatbikatlar ciddi sorunları gözler önüne serdi. Örneğin gıda dağıtımından sorumlu ekibin polis olmadan bu görevi nasıl yürüteceğine dair hiçbir planı yoktu.
Başka bir birim ise internetin kesilebileceğini hesaba katmamıştı. Dolayısıyla açıklamaları halka nasıl iletebileceklerini düşünmemişlerdi.
ENERJİSİNİN YÜZDE 97'SİNİ İTHAL EDİYOR
Tayvan'ın en kritik zayıflıklarından biri de enerji ve iletişim sistemleri. Zira Ada'nın enerji ihtiyacının yüzde 97'si ithalatla karşılanıyor. Ada'nın 90 gün yetebilecek kömür ve petrol, 40 gün kadar yetecek de sıvı doğalgaz rezervi var. Ancak sığınaklar, ulaşım ve hastaneler yakıtla çalışıyor; işgalin ne kadar süreceği kestirilemiyor.
Ayrıca araştırmacılar olası bir Çin ablukasında elektrik kesintilerinin kaçınılmaz olduğunu belirtiyor. Bunun için de Ada'nın daha fazla güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklara ihtiyacı olduğu ifade ediliyor. Ukraynalı delegeler, Tayvan'a batarya depolama sistemleri ve taşınabilir güç istasyonlarının sayılarını artırmalarını tavsiye etti.
GÜNDE 2,4 MİLYON SİBER SALDIRI!
Bir diğer sorun ise devlete ait Taipower firmasının elektrik şebekesinin çok merkezi olması. Bu da büyük santraller arasındaki uzun iletim hatlarını saldırılara karşı hassas hale getiriyor.
Tayvan hükümetine karşı Çin'den geçen yıl günde ortalama 2,4 milyon siber saldırı düzenlendi. Hedef alınan yerler arasında devlete ait internet siteleri, tren istasyonlarındaki dijital panolar, 7-Eleven ekranları ve iddiaya göre bir hastanenin yönetim sistemi vardı.
Ayrıca Çin'in Tayvan'a internet sağlayan denizaltı kablolarını kestiğinden de şüpheleniliyor.
Washington Post: Trump'ın dış politika önceliği ÇinDünya
