Amerikan basınındaki haberlere göre ABD Başkanı Donald Trump, Amerikan askerinin Afganistan'daki Bagram Hava Üssü'nde yeniden konuşlanabilmesi için ulusal güvenlik yetkililerine baskı uyguluyor.

Kabil'in kuzeyindeki Pervan vilayetinin Bagram ilçesinde bulunan ve büyüklüğü, kapasitesi ve stratejik konumuyla öne çıkan Bagram Hava Üssü'nün başta Çin olmak üzere bölgenin izlendiği bir "gözlemevi"ne dönüştürülmesi amaçlanıyor.

İLK KEZ TEYİT ETTİ

Selefi Joe Biden döneminde ABD güçlerinin Afganistan'dan çekilirken Bagram Hava Üssü'nü de terk etmesini sıklıkla sert ifadelerle eleştiren Başkan Trump, resmi ziyaret kapsamında bulunduğu İngiltere'de ve dönüş yolunda uçakta söz konusu üssü geri almak istediklerini söyledi.

Trump bu konuşmasıyla ilk kez üssün geri alınması için çabaladıklarını da teyit etmiş oldu.

"Afganistan'dan ayrılma ancak Bagram Hava Üssü'nde kalınması" şeklindeki görüşünü tekrarlayan Trump, ilk kez üssün geri alınması için "çalıştıklarını" açıkladı.

ALTI AYDIR TALİBAN'LA GÖRÜŞÜYORLAR

Trump, açıklamalarında Çin'in buraya yakınlığını vurgularken, CNN'e konuşan 3 kaynak Washington yönetiminin üssü geri alabilmek için Afganistan'ı yöneten Taliban ile marttan bu yana gizlice görüştüğünü iddia etti.

SOVYET RUSYA İNŞA ETTİ

Trump'ın gözü Afganistan'daki üste: Çin'i izleyecek - Resim : 1
REUTERS/Mohammad Ismail

Bagram Hava Üssü ilk olarak, 1950'lerde Afganistan üzerinde nüfuzunu artırmak isteyen Sovyetler Birliği'nin yardım programları kapsamında inşa edildi.

Üs daha sonra 1979-1989'da Sovyetlerin, ardından iç savaşta Afgan silahlı grupların, 2001-2021'de ise ABD ve NATO güçlerinin ana merkezi oldu.

Önce Sovyetler Birliği sonra da ABD üssü geliştirerek modernize etti. Her iki taraf da de üssü askeri, istihbari ve lojistik merkez olarak kullandı.

İÇİNDE NELER YOKTU Kİ...

Büyük bir kasaba, küçük bir şehri andıran Bagram Hava Üssü'nde, askeri kara ve hava araçlarının park edebilmesi için 100'den fazla alan, ayrıca 3 ve 3,5 kilometre uzunluğunda 2 tane pist bulunuyor. Pistlere büyük kargo ve bombardıman uçakları rahatlıkla inebiliyor.

Kilometrelerce uzanan bloklarla çevrili üste askeri tesislerin dışında, sinema, yüzme havuzu ve oyun merkezleri, büyük birer hastane ve cezaevi, barınma alanları, restoranlar ve fast-food dükkanları, spor salonları ve çok sayıda mağaza yer alıyordu.

AFGANİSTAN'IN GUANTANAMO'SU

Burada ayrıca, "Afganistan'ın Guantanamo'su" olarak adlandırılan, üst düzey binlerce Taliban ve El-Kaide mensubunun tutulduğu, işkence ve kötü muamelesiyle ünlü Pervan Gözetim Merkezi de bulunuyordu. Buranın kötü şöhreti ödüllü "Taxi to the Dark Side" adlı belgesele konu olmuştu.

Asker ve diğer personelle birlikte aynı anda 10 binlerce kişinin barınabileceği belirtilen üs, işgal yıllarında ABD operasyonlarının en önemli çıkış noktası konumundaydı.

Üssü, eski ABD Başkanları George W. Bush 2006'da, Barack Obama 2010'da, Başkan Trump ise ilk döneminde 2019'da ziyaret etmiş, askerlere moral konuşması yapmıştı. Bir önceki Başkan Biden ise, Obama'nın yardımcısıyken 2011 yılında üssü ziyaret etmişti.

Trump'ın gözü Afganistan'daki üste: Çin'i izleyecek - Resim : 2

NEDEN ÖNEMLİ?

ABD sonrası Afganistan, 80-90 kilometre ile en kısa sınırı paylaştığı komşusu Çin'in ilgisini çekmeye başladı. Zira Çin, son 4 yıldır özellikle maden başta olmak üzere birçok sektörde Afganistan'a yatırım yapıyor.

Öte yandan Trump’ın arayışlarının sonuca ulaşması halinde Çin dışında, Orta Asya ülkeleri, İran ve Çin'le yakın ilişkiler geliştiren Pakistan da ABD güvenlik ağının daha yakın takibine girecek.

CNN'e konuşan kaynaklar, Washington yönetiminin "Çin'i izleme", "nadir toprak elementleri ve madenler", "terör örgütü DEAŞ ile mücadele" ve "Kabil'deki büyükelçiliğin yeniden açılma olasılığı" nedenleriyle Bagram Hava Üssü'nü yeniden kontrol altına almak istediğini kaydetti.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile ortak basın açıklamasında üssün önemine dikkati çeken Trump, burayı geri almaya çalıştıklarını belirterek, "Üssü istememizin nedenlerinden biri, buranın Çin'in nükleer silahlarını ürettiği yerden bir saat uzaklıkta olması" diye konuştu.