Aralarında tenis efsanesi Martina Navratilova ve yüzücü Sharron Davies’in de bulunduğu 20’den fazla Olimpiyat madalyalı sporcu, antrenör ve uluslararası atlet, İran’da idam edilmek üzere olan boks şampiyonu Mohammad Javad Vafaei Sani için çağrıda bulundu.
Spor dünyasının önde gelen isimleri, İran yönetiminin 30 yaşındaki sporcunun idam kararını onaylamasını kınayarak, Birleşmiş Milletler ve uluslararası spor federasyonlarını acilen harekete geçmeye davet etti.
“Spor; umut, birlik ve cesaret ilhamı vermelidir. Bir sporcunun siyasi görüşleri nedeniyle idam edilmesi, bu değerlere doğrudan saldırıdır ve sesini yükselten her atlete yönelik bir tehdittir” denilen ortak açıklamada “Dünya, İran’ın şampiyonlarını susturmasını izlememelidir” ifadeleri yer aldı.
İDAM CEZASI İKİ KEZ BOZULMUŞTU
Vafaei Sani, 2019’da ülke genelinde düzenlenen protestolara katıldığı gerekçesiyle 2020 yılında tutuklandı ve beş yıldır hapiste tutuluyor. Yetkililer, sporcuyu “yeryüzünde bozgunculuk çıkarmak” ve “kamu malına zarar vermek” suçlamalarıyla yargıladı.
İki kez bozulan idam kararı, 4 Ekim’de üçüncü kez onaylandı. Duruşma, Uluslararası Af Örgütü ve diğer insan hakları kuruluşları tarafından “ağır adaletsizliklerle dolu” olarak nitelendirildi.
GEÇMİŞTE DE SPORCULAR İDAM EDİLDİ
Mektupta, İran’da geçmişte de benzer şekilde sporcuların siyasi gerekçelerle idam edildiği hatırlatıldı.
İdam edilenler arasında ülkenin eski milli futbol takımı kaptanı Habib Khabiri, kadın voleybol milli takımı kaptanı Fourouzan Abdi ve 2020’de idam edilen güreş şampiyonu Navid Afkari bulunuyor.
Uluslararası Af Örgütü’ne göre, İran’da idamlar “korkunç boyutlarda". 2024’te idam edilenlerin sayısı 972’ye yükselerek 2015’ten bu yana en yüksek seviyeye ulaştı.
2025 yılı içinde ise 800’den fazla kişinin idam edildiği bildirildi.
Uzmanlar, özellikle 2022’deki “Kadın, Yaşam, Özgürlük” protestolarının ardından İran yönetiminin idamları muhalifleri bastırmak, halkı korkutmak ve iktidarını sağlamlaştırmak için kullandığını belirtiyor.
