Tek bir an... Sağ elde karıncalanma, kelimeler boğazda düğümleniyor, dünya bulanıklaşıyor. İnme (felç), yalnızca yaşlıları değil, herkesi hazırlıksız yakalayabiliyor. Buna rağmen beyin sağlığımızı adeta dokunulmaz sanıyor, kalp, bağırsak ya da prostat kontrollerini aksatmazken beynimizi çoğu zaman görmezden geliyoruz.

Beynin aşırı yük altında olduğu nasıl anlaşılır?

Bild'e konuşan Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Christoph Kleinschnitz’e göre, dikkat eksikliği, hafıza sorunları, motivasyon kaybı ve planlama yetisinin bozulması ilk belirtiler olabilir. “Bu durumlara ruhsal çöküntü, depresif semptomlar ve aşırı yorgunluk da eşlik edebilir. Ayrıca kulak çınlaması ve baş ağrısı da önemli sinyallerdir” diyen Kleinschnitz, yakın çevrenin günlük yaşamda fark ettiği değişikliklerin de dikkate alınması gerektiğini belirtiyor.

İnme ya da beyin kanaması öncesinde uyarı sinyalleri var mı?

“Küçük bir inme, genellikle daha büyük bir inmenin habercisidir” diyen Prof. Kleinschnitz, belirtileri şöyle sıralıyor: Tek taraflı uyuşma, kas güçsüzlüğü, konuşma bozukluğu veya görme kaybı. Mini inmeler çoğu zaman geçici olduğu için kişiler bunu önemsemiyor; ancak bu ihmalkârlık, birkaç gün içinde daha ağır sonuçlara yol açabiliyor.

Unutkanlık ne zaman hastalık haline gelir?

Sinir hücrelerinin kalıcı şekilde ölmesiyle Alzheimer veya Parkinson gibi hastalıklar ortaya çıkabiliyor. Stres doğrudan sebep olmasa da süreci hızlandırabiliyor. Hafıza ya da motivasyon kaybı gibi belirtiler zamanla kötüleşiyorsa, bu durum sıradan bir unutkanlıktan çok daha fazlası olabilir.

Bu belirtilerde ne yapılmalı?

Semptomlar devam ediyorsa ve günlük yaşamı etkiliyorsa, nöroloji uzmanına başvurmak şart. Kleinschnitz, özellikle ailede genetik yatkınlık varsa erken teşhisin çok önemli olduğunu belirtiyor.

Tedavi mümkün mü?

Bu tür hastalıklar tamamen iyileştirilemese de, ilerlemesi yavaşlatılabiliyor. Yeni geliştirilen Alzheimer ilaçları AB’de onay aldı. Araştırmalar, demans vakalarının yüzde 40’ının risk faktörlerinin kontrolüyle önlenebileceğini gösteriyor.

En önemli risk faktörleri neler?

Yüksek tansiyon, diyabet, obezite ve kronik stres öne çıkan riskler arasında. Sosyal izolasyon da beyin sağlığına zarar veriyor. Prof. Kleinschnitz, beynin sosyal uyaranlara ihtiyaç duyduğunu vurguluyor: Sohbet, hareket, zihinsel faaliyetler…

Beyin kanaması öncesi nasıl belirtiler verir?

Prof. Kleinschnitz, “Beyin kanamasından önce hafif bir ‘uyarı kanaması’ görülebilir. Hasta, aniden ve şiddetli bir baş ağrısı yaşar – adeta bir gök gürültüsü gibi. Bu durumda acil BT taraması ve gerekirse beyin omurilik sıvısı analizi yapılmalıdır” diyor.