10 milyar ışık yılı ötemizdeki sır: Karanlık madde kendini ele vermiş olabilir

Evrenin büyük kısmını oluşturan karanlık madde, bugün hâlâ sırrı çözülememiş en büyük kozmik gizemlerden biri. Bilim insanları şimdi bu gizeme ilişkin büyük bir ipucu yakalamış olabilir.

Nature Astronomy ve Monthly Notices of the Royal Astronomical Society dergilerinde yayımlanan iki ayrı araştırmaya göre gökbilimciler çok daha büyük bir galaksinin yaydığı ışıktaki kütleçekimsel bozulmaları inceleyerek düşük kütleli bir cisim keşfetti.

Nesnenin 10 milyar ışık yılı uzakta bulunduğu belirtiliyor.

NASIL KEŞFETTİLER?

Karanlık madde doğrudan gözlemlenemiyor ancak diğer cisimler üzerindeki yerçekimi etkisiyle varlığı tespit edilebiliyor.

Bilim insanları uzak galaksilerden yansıyan ışığın, önündeki görünmez kütlenin yerçekimiyle bükülmesi sayesinde aradaki gizli cisimlerin kütlesini ortaya çıkarabiliyor.

Keşif dünyadaki radyo teleskoplarının oluşturduğu küresel ağ sayesinde mümkün oldu. Araştırmacılar Hawaii’deki VLBA ile Avrupa’daki EVN verilerini birleştirdi.

Bu devasa veri yığınından cismi tespit edebilmek için özel algoritmalar kullanıldı.

DEVASA AMA DÜŞÜK KÜTLELİ

Bu yöntemle keşfedilen cisim, Güneş'in bir milyon katı kütleye sahip; devasa olmasına rağmen kozmik ölçekte "minik" kalıyor. İşin dikkat çeken tarafıysa cisim, bu yöntemle şimdiye kadar tespit edilen en düşük kütleli cisim.

Araştırmanın yazarlarından ve aynı zamanda Kaliforniya Üniversitesi'nde gökbilimci olan Chris Fassnacht, "Bu kadar küçük kütleli bir cismi bu kadar uzaktan tespit etmek olağanüstü bir başarı. Bu tür cisimleri bulmak, karanlık maddenin doğasını anlamak açısından büyük önem taşıyor" dedi.

SOĞUK KARANLIK MADDE Mİ?

Bilim insanları cismin ne olduğundan tam olarak emin değil. Bunun karanlık madde halkası olma ihtimalinin güçlü olduğu belirtilse de aşırı sıkışık haldeki bir cüce galaksi olabileceği de düşünülüyor.

Bulgular bunun "soğuk karanlık madde" olabileceği fikrini de destekliyor. Soğuk karanlık madde modeline göre karanlık madde yavaş hareket eden ağır parçacıklardan oluşuyor ve bu nedenle yumalanarak kümeler oluşturuyor.

Araştırmacılar bu cisme bakarak söz konusu teorinin doğru olabileceği sonucuna ulaştı. Şimdi sordukları soru ise daha fazlasını bulup bulamayacakları.

Gökbilimciler her şeye rağmen "bu kadar uzaktaki küçük bir cismin kütle, boyut ve konumunun bu düzeyde hassas ölçülmesinin tarihte ilk kez gerçekleştiğini" vurguluyor.