Apple denince akla Steve Jobs ve Steve Wozniak geliyor. Ancak şirketin 1976’daki kuruluşunda kritik bir role sahip olan üçüncü bir isim daha vardı: Ronald Wayne. Apple Computer Company’nin ilk 12 gününde ortaklık yapan Wayne, daha sonra tarihin en büyük “kaçırılmış fırsatlarından” birine imza attı.
APPLE’IN ÜÇÜNCÜ ORTAĞIYDI
1970’lerde elektronik şirketi Atari’de çalışan Ronald Wayne, Jobs’un yakın arkadaşıydı. Apple’ın kurulma sürecinde Wozniak’ı ikna etmede önemli rol oynadı ve şirket sözleşmesini kaleme aldı. Jobs ve Wozniak yüzde 45’er hisse alırken, Wayne’e yüzde 10 pay verildi.
Ancak bu ortaklık sadece 12 gün sürdü. Wayne, şirketten ayrılarak hisselerini 800 dolara sattı. Daha sonra, şirkette hak iddia etmemesi için ek 1.500 dolar aldı. Bugün Apple’ın piyasa değeri 3 trilyon dolara ulaşmış durumda. Bu durumda Wayne’in yüzde 10’luk hissesi, yaklaşık 300 milyar dolar arasında bir değere ulaşmış olabilirdi. Steve Jobs yaşamını yitirdiği 2011 yılında Apple'ın piyasa değeri 200 milyar dolar civarındaydı...
RİSKTEN KAÇTI
Wayne’in bu kararı, geçmişe bakıldığında yanlış gibi görünse de, o dönemde kendi ekonomik güvenliğini korumak için alınmıştı. Jobs’un, Byte Shop adlı bir perakende zinciri için sipariş vermek amacıyla 15 bin dolar borç aldığını ve bu mağazanın geçmişte ödemelerini yapmamasıyla bilindiğini belirten Wayne, bu riski almak istemediğini dile getirmişti.
“Jobs ve Woz’un cebinde beş kuruş yoktu” diyen Wayne, “Benim ise bir evim, arabam ve banka hesabım vardı. Eğer işler ters giderse, borcun altına ben girerdim” ifadelerini kullanmıştı.
KARİYER ENDİŞESİ DE ETKİLİ OLDU
Wayne’in ayrılık kararında sadece finansal nedenler değil, kariyerine dair endişeleri de etkili oldu. Kendisi o dönemde 41 yaşındaydı ve Apple’ın diğer iki kurucusundan neredeyse iki kat yaşlıydı. Onların parlayacağını, kendisinin ise arka planda kalacağını düşündü.
CNN’e verdiği bir röportajda “Apple’da kalsaydım muhtemelen mezarlıktaki en zengin adam olurdum,” diyen Wayne, Business Insider’a yaptığı açıklamada ise, “Kağıt işlerini yapan bir dokümantasyon çalışanı olarak 20 yıl geçirirdim. Bu benim hayalim değildi” ifadelerini kullandı.
PİŞMANLIK YOK AMA PARA SIKINTISI VAR
Wayne başlangıçta bu karardan pişmanlık duymadığını söylese de, ilerleyen yıllarda maddi sıkıntılar yaşadı. Bugün 91 yaşında olan Wayne, geçimini sosyal güvenlik ödemeleriyle sağlarken, evinin bir bölümünü kiraya vererek ek gelir elde ediyor.
“Hiç zengin olmadım ama aç da kalmadım” diyen Wayne’in hikayesi, teknoloji tarihinin en dramatik “kaçırılmış fırsatlarından” biri olarak görülüyor.
