Murat GÜRGEN / NEFES

TBMM KİT Komisyonu’nda Türkiye Denizcilik İşletmeleriyle (TDİ) ilgili Sayıştay raporları görüşülürken, özelleştirilen bazı limanlarda işletici şirketlerin TDİ’ye olması gerekenden düşük gelir aktardığına dair tespitler gündeme geldi. CHP İstanbul Milletvekili Ali Gökçek’in “Şirket TDİ'yi dolandırdığını kabul etmiş” sözlerine Komisyon Başkanı Savaş müdahale etti. AKP’li Savaş “Dolandırmış demeyelim. Fazla tahsilat, fazla tahakkuk gibi bir ifade kullanalım” dedi.

YÜZDE 25 YERİNE YÜZDE 2

Özelleştirilen limanlarda, işletici şirketlerin gelirleri üzerinden TDİ’ye farklı oranlarda pay aktarması gerekiyor. Sayıştay raporuna göre, bazı işleticiler taşeron şirketler kurarak TDİ paylarını eksik yatırdı. 5 yıl boyunca “asli faaliyet” niteliğindeki gelirlerini, “faaliyet dışı gelirler” grubuna aktardı.

Böylece TDİ payları yüzde 25 yerine yüzde 2 oranında tahakkuk ettirildi. Denetimde bu işleticilerden sadece birinin TDİ’ye 1 milyon 400 bin dolar eksik ödeme yaptığı saptandı. Sonrasında yaşananları ise CHP’li Gökçek şöyle anlattı:

- Ancak şirket ‘Sizin zannettiğiniz kadar dolandırmadım. Gelin, ben size belgelerimi vereyim, ne kadar dolandırdığımı bir daha hesaplayın’ demiş. Kurum da ‘Hadi bir bakalım o zaman gerçekten ne kadar dolandırdın?’ diye belgeleri almış, ne kadar dolandırdığını hesaplamış. İşletici şirket kurduğu taşeron şirketle TDİ'yi dolandırmış. Anlaşılan o ki bu işletmeci arkadaşların arası iyi, birbirleriyle konuşuyorlar. Çünkü yöntemler hep aynı.

"SAYIŞTAY RAPORUNDA YAZANI SÖYLÜYORUM"

Komisyon Başkanı Savaş’ın “Temiz bir dil kullanalım” uyarısı üzerine ise Gökçek “Eksik hesaplanıp gönderildiğini, taşeron şirketler üzerinden bu işlerin yaptırıldığını Sayıştay yazmış, kurum da kabul etmiş. İnanın ne yazıyorsa onu söylüyorum” karşılığını verdi. CHP Çorum Milletvekili Mehmet Tahtasız da “Başkanım, hırsıza ‘hırsız’ desin, bir şey olmaz” diye seslendi.

Gökçek, TDİ yetkililerini de eleştirdi ve “Millet olarak dolandırılmış tarafta olmak beni de üzüyor. Şimdi firmalar bunları yaparken TDİ ne yapmış? 2015 yılından 2020 yılına kadar işletici şirketler TDİ'yi kandırırken, bu arkadaşlar hiçbir şey yapmamışlar. Sayıştay’ın bu konuda bulguları var. Rapor, sorumluluklarını yerine getirmediklerini, hatta yıl sonu bir kere düzenlemeleri gereken raporları dahi zamanında düzenlemediklerini söylüyor” diye konuştu.

YAKLAŞIK 5 MİLYON DOLAR EKSİK TAHSİLAT

Özelleştirilen limanların üçünde, 2015-2020 döneminde, toplam 4 milyon 711 bin dolar eksik tahsilat yapıldığı denetimlerde tespit edildi. İşletici firmaların itirazları üzerine bir limanda tutar indirilirken, diğer ikisinde anlaşma sağlanamadı ve dosyalar tahkime taşındı.

CHP’li Gökçek “Milletin toplamda 5 milyon dolardan fazla parası gitmiş, takip etmesi gereken kişiler toplantılara katılmıyor, raporlarını sunması gerektiği zamanda sunmuyor ve siz daha ‘Olumsuz bir durum oluşursa titizlikle takip ediyoruz’ diyorsunuz. Ya, ne olması lazım, nasıl bir olumsuz durum olması lazım ki?” sözleriyle tepkisini dile getirdi.