ChatGPT'nin tahtı sallanıyor

OpenAI'nin yapay zeka alanında kazandığı büyük erken avantaj, ChatGPT'nin piyasaya sürülmesinden bu yana en yoğun baskıyla karşı karşıya. Google ve Anthropic'in son dönemde kaydettiği ilerleme, şirketin liderliğini tehdit ediyor.

Popüler sohbet botunun çıkışının üzerinden üç yıl geçerken, 500 milyar dolarlık değerlemeye ulaşan girişim; hızla yükselen veri merkezi maliyetleri ve kilit yetenekleri elde tutma mücadelesiyle karşı karşıya.

İngiliz Financial Times gazetesinde bugün yayımlanan analize göre, OpenAI, rakiplerinin güçlendiği bir dönemde önemli bir meydan okumayla da yüzleşiyor. Google'ın geçen hafta tanıttığı yeni büyük dil modeli Gemini 3, OpenAI'nin GPT-5 modelini geride bıraktığı ve şirketin son aylarda zorlandığı bazı eğitim verimliliklerini yakaladığı değerlendirmeleriyle öne çıktı.

"ARTIK YENİ BİR DÜNYADAYIZ"

Hugging Face'in kurucu ortağı ve baş bilim sorumlusu Thomas Wolf, "İki yıl önce liderlik tamamen OpenAI'deydi. Artık yeni bir dünyadayız." dedi.

Gemini 3'ün tanıtımından önce bile, OpenAI CEO'su Sam Altman geçen ay çalışanlarına gönderdiği bir notta şirketin "kısa vadeli rekabet baskısı boyunca odaklanması gerektiğini" söyleyerek, "bir süre ortamın sert olmasını bekleyin" ifadelerini kullanmıştı.

Geçen yıl birçok kişi Google'ın OpenAI ile olan devasa farkı kapatma çabasını başarısız olarak değerlendirmişti. ChatGPT ve Perplexity gibi yapay zeka destekli arama uygulamalarının Google'ın en büyük gelir kaynağı olan arama motorunu tehdit etmesi, Alphabet hisselerinin 2023–2024 dönemindeki teknoloji hissesi rallisinde geride kalmasına neden olmuştu.

GOOGLE GERİ DÖNDÜ

Ancak Google'ın toparlanması bu yıl başladı. Mayıs ayındaki geliştirici konferansında duyurduğu iddialı güncellemeler ve yaz boyunca viral olan Nano Banana fotoğraf düzenleme aracı, Gemini mobil uygulamasının aylık kullanıcı sayısını 400 milyondan 650 milyona çıkardı.

Bu gelişmelerle Alphabet'in piyasa değeri, Wall Street'te Google'ın arama, bulut ve akıllı telefon ekosistemindeki hakimiyetini yeni yapay zeka özellikleriyle birleştirebileceğine dair artan güven sayesinde 4 trilyon dolara yaklaşmış durumda.

Google'ın yapay zeka mimarı ve DeepMind CTO'su Koray Kavukcuoğlu, Financial Times'a yaptığı açıklamada, şirketin kendi özel çipleriyle modellerini eğiterek "performansı önemli ölçüde artırdığını" vurguladı.

Google'ın tamamen kendi bünyesinde geliştirdiği teknoloji yığını, özel TPU çipleri sayesinde Gemini 3'ün Nvidia'ya bağımlı kalmadan eğitilmesine imkân tanıdı. Kavukcuoğlu, "Bu konuda benzersiz bir yaklaşımımız var." dedi.

"ARTIK BASKI SAM ALTMAN'IN ÜZERİNDE"

MoffettNathanson analisti Michael Nathanson ise "Google'ın her zaman esnetebileceği kasları vardı. IO etkinliğiyle ürün tarafında ayaklarını sağlam şekilde yere bastılar." yorumunu yaptı. Nathanson, "Artık baskı Sam Altman üzerinde; hem para kazanmak hem de tüm bu süreci dengede tutmak zorunda." ifadelerini kullandı.

Google'ın yeni modeli pek çok temel ölçümde GPT-5'i geride bırakırken, araştırmacılar ve kullanıcılar da gelişmeleri hızlı şekilde övdü. Salesforce CEO'su Marc Benioff, X'te yaptığı paylaşımda, "Vay canına. 3 yıldır her gün ChatGPT kullanıyorum. Şimdi 2 saat Gemini 3 kullandım. Geri dönmüyorum. İnanılmaz bir sıçrama. Dünya yine değişti." dedi.

OpenAI ise kamuoyuna yaptığı açıklamalarda rekabetten memnun olduğunu belirtti: OpenAI Baş Araştırma Sorumlusu Mark Chen, "Alanın ilerlemesini görmek bizi her zaman mutlu eder, rekabet tüm ekosistemi ileri iter." dedi. Chen ayrıca, "Modellerimiz performans, güvenilirlik ve gerçek dünya kullanımında hâlâ standartları belirliyor. Çok daha yetenekli modeller sunmaya devam edeceğiz." diye ekledi.

Ancak şirket içinde çalışanlar, dev bütçeli rakiplerle aynı anda pek çok cephede rekabet etmenin yarattığı baskıyı hissediyor. Şirkete yakın bir kaynak, "Hızla büyüyen hiçbir girişimin yolu sürekli yukarı doğru gitmez." ifadelerini kullandı.

Bazı uzmanlar, OpenAI'nin agresif ölçek büyütme hedefleri nedeniyle kapasitesini fazla zorladığını söylüyor. Şirket son bir yılda otomatik programlama araçlarından viral video uygulaması Sora'ya kadar bir dizi ürünü çok kısa sürede piyasaya sürdü.

"HER ŞEYİ AYNI ANDA İYİ YAPMALARI İMKANSIZ"

Bir Silikon Vadisi yatırımcısı, "OpenAI kendini çok fazla alana yaydı. Her şeyi aynı anda iyi yapmaları imkânsız." dedi.

San Francisco merkezli şirket, önümüzdeki sekiz yılda bilişim altyapısına 1,4 trilyon dolar harcamayı taahhüt etmiş durumda. Bu devasa plan Nvidia, Oracle, AMD ve Broadcom gibi şirketlerle yapılan büyük anlaşmalar üzerine kurulu. Yatırımın büyüklüğü, OpenAI'nin mevcut gelirlerinin çok üzerinde ve bu nedenle ortakların borçlanarak projeyi finanse etmesi gerekiyor.

AI Now Institute eş direktörü Sarah Myers West, "Bu, herhangi bir şirket için son derece riskli bir yatırım." değerlendirmesinde bulundu.

OpenAI'nin en büyük meydan okuması, bu devasa yatırımı sürdürebilecek kadar büyük ve istikrarlı bir gelir kaynağı yaratmak.

Şirket, önümüzdeki yıllarda yüz milyonlarca ChatGPT aboneliği çekebileceğine inanıyor. Ancak Sora için reklam gelir modellerinin devreye alınması gibi kısa vadeli planlar, OpenAI'yi Meta ve Alphabet gibi devlerin hâkim olduğu rekabetçi bir pazara sokuyor. ChatGPT, Google'ın reklam pazarındaki üstünlüğünü henüz sarsabilmiş değil ve OpenAI yeni yeni alışveriş ve reklam özelliklerini entegre ediyor.

ANTHROPIC HIZLA BÜYÜYOR

Bu sırada 2021'de eski OpenAI çalışanları tarafından kurulan Anthropic, 300 milyar dolar değerlemeyle yeni bir yatırım turu sürecinde ve hızla büyüyen bir kurumsal müşteri ağı oluşturmuş durumda. Claude adlı sohbet botu tüketici popülaritesinde ChatGPT kadar öne çıkmasa da, güvenlik odaklı yaklaşımı sayesinde şirket müşterileri için daha güvenilir bir araç sunduğu belirtiliyor. Anthropic'in kodlama araçları da "piyasanın en iyileri" olarak görülüyor.

OpenAI hâlâ haftalık 800 milyon kullanıcıyla sohbet botu pazarında baskın konumunu koruyor. Ancak Similarweb verilerine göre kullanıcılar artık ChatGPT'den çok Gemini'de daha fazla zaman geçiriyor. Yine de Sensor Tower verileri, ChatGPT'nin iPhone uygulama mağazasında hâlâ birinci sırada olduğunu gösteriyor.

Stanford İnsan Merkezli Yapay zeka Enstitüsü profesörü Erik Brynjolfsson ise OpenAI'yi erken silmenin hata olacağını söylüyor: "Bu şirketlerin hepsinin etraflarında son derece kârlı fırsatlar var. Pazar o kadar büyük ki birden fazla şirketin çok başarılı olması mümkün."