Çin'den ABD'ye çip çalımı

ABD'nin gelişmiş yarı iletkenlere yönelik kısıtlamalarını aşmak isteyen Çinli teknoloji devleri, yapay zeka model eğitimlerini giderek daha fazla Güneydoğu Asya'daki veri merkezlerine kaydırıyor. Alibaba ve ByteDance'in de aralarında bulunduğu büyük şirketler, en yeni büyük dil modellerini (LLM), bölgedeki tesislerde eğitiyor.

İngiliz Financial Times gazetesinin konuya yakın iki kaynağa dayandırdığı habere göre, özellikle ABD'nin Nisan ayında Nvidia'nın yalnızca Çin'e özel geliştirdiği H20 çiplerinin satışını sınırlamasının ardından, Çinli şirketlerin yurtdışı merkezlere yönelmesinde belirgin bir artış yaşandı. Singapur'da faaliyet gösteren bir veri merkezi operatörü, "Buraya gelmek son derece mantıklı. En ileri modelleri eğitmek için en iyi çiplere ihtiyaç var ve her şey yasal çerçevede ilerliyor." dedi.

QWEN VE DOUBAO DÜNYANIN EN İYİLERİ ARASINDA

Son bir yılda Alibaba'nın Qwen ve ByteDance'in Doubao modelleri, küresel ölçekte en yüksek performans gösteren LLM'ler arasına girdi. Qwen, "açık" bir model olması sayesinde Çin dışında da geniş bir geliştirici topluluğu tarafından tercih ediliyor.

Bu dönemde Singapur ve Malezya'da veri merkezi kümeleri hızla büyüdü. Çinli şirketlerin yoğun talebiyle gelişen bu tesisler, ABD'li teknoloji devlerinin LLM eğitimi için kullandığı üst düzey Nvidia çipleriyle donatılmış durumda.

Kaynaklara göre Çinli şirketler, genellikle yabancı firmalara ait bu veri merkezlerinde kira sözleşmesiyle kapasite kullanıyor. Bu yöntem, ABD ihracat kontrolleriyle uyumlu kabul ediliyor; zira Biden döneminde bu boşluğu kapatmak için hazırlanan "yayılma kuralı" (diffusion rule), Donald Trump tarafından bu yıl kaldırılmıştı.

DEEPSEEK EĞİTİMLERİNİ HÂLÂ ÇİN'DE YAPIYOR

Yüksek kaliteli ve düşük maliyetli modelleriyle bilinen DeepSeek, LLM eğitimini Çin içinde sürdüren az sayıdaki şirketten biri. Kaynaklar, şirketin ABD kısıtlamalarından önce önemli miktarda Nvidia çipi stoklamayı başardığını aktarıyor.

Ayrıca DeepSeek'in, Huawei öncülüğündeki yerli çip üreticileriyle yakın iş birliği içinde çalışarak yeni nesil Çin yapımı yapay zeka çiplerini optimize ettiği belirtiliyor. Huawei'nin bir mühendis ekibinin DeepSeek'in Hangzhou'daki merkezinde görev yaptığı, ortaklığın ülke çapında yapay zeka eğitimi için kullanılabilecek yarı iletken ve yazılım sistemlerini geliştirmeyi hedeflediği ifade ediliyor.

EĞİTİM NVIDIA'DA, ÇIKARIM YERLİ ÇİPLERDE

Yapay zeka modellerinin eğitimi büyük veri setlerinin işlenmesini gerektirdiğinden, Çinli şirketler hâlen en gelişmiş Nvidia çiplerini tercih ediyor. Buna karşın, kullanıcı taleplerine yanıt verme süreci olan çıkarım (inference) aşamasında giderek daha fazla yerli çip kullanılıyor. Bu alan, toplam yapay zeka iş yükünün önemli bir bölümünü oluşturuyor.

Çinli teknoloji devleri ayrıca, Güneydoğu Asya'daki veri merkezlerini yurtdışı müşterilerine hizmet vermek için de kullanıyor. Alibaba ve ByteDance, küresel bulut hizmetleri pazarındaki paylarını artırmayı hedeflerken, Orta Doğu gibi diğer bölgelerde de veri merkezi erişimlerini genişletiyor.

YEREL MÜŞTERİ VERİSİ ÇİN DIŞINA ÇIKAMIYOR

Sektör kaynakları, Çinli şirketlerin yurt dışında genişleme planlarına rağmen, özel müşteri verilerini ülke dışına çıkaramayacaklarını vurguluyor. Bu nedenle, yerel bir müşterinin sağladığı verilerle özelleştirilmiş bir yapay zeka modeli eğitilecekse, bu süreç Çin içinde yürütülmek zorunda.

Alibaba, ByteDance, DeepSeek, Huawei ve Nvidia habere ilişkin yorum taleplerine yanıt vermedi.