Hava kirliliği uykumuzu da etkiliyor

Johns Hopkins Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’nden Dr. Junxin Li liderliğinde yürütülen çalışmada, dünyanın farklı bölgelerinden 25 yüksek kaliteli araştırma incelendi. Çin, Hindistan, ABD ve Almanya’nın da aralarında bulunduğu altı ülkeden 1,2 milyon kişinin verileri değerlendirildi.

Araştırmalarda hem kısa vadeli hava kirliliği değişimleri hem de uzun vadeli maruziyetler ele alındı. Sonuçlar, özellikle partikül kirliliği (PM2.5), azot dioksit ve karbondioksit gibi dış ortam kirleticilerinin uyku süresini kısalttığını ve uyku kalitesini düşürdüğünü gösterdi.

METAANALİZ SONUÇLARI

Dokuz araştırmanın verileri birleştirilerek oluşturulan yeni bir metaanaliz, kirliliğin uyku üzerindeki etkisini net biçimde ortaya koydu. Buna göre, partikül kirliliğinin yarıya indirilmesi – örneğin Londra’daki yoğun trafik bölgelerinden Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) sınırlarına çekilmesi – orta yaşlı ve yaşlı yetişkinlerde uyku sorunlarını yaklaşık %10 oranında azaltabilir.

İÇ MEKÂN HAVA KİRLİLİĞİ DE ETKİLİ

Araştırma ekibi, iç mekân hava kirliliğine dair yalnızca altı yüksek kaliteli çalışmaya ulaştı; bunların çoğu Çin’de yapıldı. Isınma ve yemek pişirmede odun veya kömür gibi katı yakıt kullananların uyku kalitesinin daha düşük olduğu, uykusuzluk ve kısa uyku süreleri yaşadıkları tespit edildi.

Bir çalışmada ise yemek sırasında aspiratör kullanmanın veya pencere açmanın olumsuz etkileri azalttığı görüldü. Benzer şekilde, İngiltere’de yapılan araştırmalar da odun sobalarının ve gazlı ocakların ev içi hava kirliliğini artırdığını ortaya koyuyor.

“UYKU, TEMEL BİR SAĞLIK GÖSTERGESİ OLMALI”

Dr. Li, mevcut temiz hava politikalarının çoğunlukla dış kaynaklara odaklandığını ancak iç mekânların da göz önüne alınması gerektiğini vurguladı:
“Hava kalitesi – hem dışarıda hem de ev içinde – orta ve ileri yaşlarda uyku sorunlarının göz ardı edilen bir nedeni. Temiz hava sadece akciğer ve kalbi değil, uykuyu da koruyor. Bu da bilişsel sağlığı, ruh halini ve genel dayanıklılığı destekliyor.”