Babam bu yaz yemeyecek kiraz!
Bu gözler bunu da gördü ya… Babam resmen bu yaz kiraz yemeyeceğini ilan etti. “Ben almam alana da mani olmam” dedi... Sebebi ne sağlık ne de damak zevki… Tamamen cüzdan meselesi…
Bu yazın meyvesi değil, dramının adı; Kiraz… Bakın çok net söylüyorum, Türkiye tarihinde böyle kiraz fiyatları görülmedi. Eskiden yazın habercisiydi, şimdi enflasyonun ta kendisi…
***
Gizli tanık falan değilim, şahsen şahidim istenilen paralara… Siz de dikkatli olun, Mehmet Şimşek uçan kuştan vergi toplama peşinde… Sofranızda kiraz varsa nasıl aldığınızı beyan etmeye hazır olun bence…
Yahu kilosu 500 liraya kiraz mı olur? O da oldu işte… Hem de markette değil, bildiğin halk pazarında! Cinsine göre lüks markette 800-1000 TL arasında dolaşıyor. Bir kilo kirazla bir aile iki öğün yemek yiyor!
***
Bugün geldiğimiz noktada kiraz sofraya değil, kasaya yakışır halde... Vitamin değil, statü göstergesi… Sofraya kiraz koymak, Instagram’da Dubai tatili paylaşmak gibi…
Hani fakir ülkelerde insanları üç kuruşa köle gibi çalıştırıp, sonra o ürünleri zengin ülkelerde satıyorlar ya… Bizim kiraz da o hesap biraz...
Dünya lideriyiz üretimde, ama soframızda yok. Sofraların neşesi olmaktan çıktı. Kendisi artık fakirliğimizin aynası…
***
Nitekim bu yıl kiraz, neredeyse kırmızı etin tahtına oturdu. Bir kilosu bir kilo kıymayla kafa kafaya… Peki nasıl oldu da çocukların kulaklarına takıp küpe yapıp güldüğü kiraz, gerçek mücevher küpelerle yarışır hale geldi?
İlk baltayı hava koşulları vurdu. Nisan 2025’te Türkiye’nin birçok ilinde don bastı. Ağaçlar perişan oldu. Ama bu sadece “hava birden soğudu” meselesi değildi... Bu noktaya yıllardır “bi’ şey olmaz, sonra bakarız” diyerek gelindi.
***
Meteoroloji günler öncesinden defalarca uyardı. Zira Tarım Bakanı eski Türkiye anılarını anlatmakla meşguldü… Çocuğunun okuduğu okulun bahçesine giremeyen başörtülü anneler, hastane sıralarında bekleyen insanlar...
Hani nerede don erken uyarı sistemleri? Hani sisleme, örtüleme, ısıtıcılar? Bunlara para nereden bulacak çiftçi?
***
Rekolte yüzde 55 düştü. Bazı bölgelerde hemen hemen sıfır ürün. Eskişehir, Afyon, Manisa, Hatay… Konya Akşehir’de; “Geçen yıl 2 ton alıyordum, bu yıl 40 kilo zor topladım” diyor üretici…
Biri tarım bakanına hem de o yılların şartlarında eski Türkiye’de kirazı anlatsa ya… Yıl olmuş 2025… Yapay zekaya sorsa cevabı yapıştıracak anında “Bizzat sensin hata!”
***
İkinci darbe maliyetlerden geldi. Mazot zamlandı, gübre uçtu, ilaç yaktı geçti. İşçilik desen başka bir yangın yeri...
Çiftçi 10 dönüm bahçeye 80 bin lira harcıyor ama dalda meyve yok. Kalan da haliyle müzayedeye çıkmış gibi fiyatlanıyor!
***
Kötü yönetimin acı gerçeği budur işte… Önce et, kiraz falan yiyemezsin… Sonra bir bakmışsın, karnını doyurabildiğine bile şükreder hale gelmişsin.
Babama gelince… Ya da hiç gelmeyelim! Gerisi “Hay ben…” diye başlayan anonim halk edebiyatı şeklinde…