Avrupa Komisyonu, çelik sektörünü yeniden canlandırmak amacıyla gümrüksüz ithalat kotalarını yüzde 47 oranında azaltmayı ve kota aşımı durumunda uygulanacak vergiyi yüzde 50’ye çıkarmayı teklif etti. Bu adım, Avrupa Birliği’nde çelik üretiminin mevcut yüzde 67’lik kapasite kullanımını yüzde 80’e yaklaştırmayı hedefliyor.
AB çelik sektörü hâlihazırda, 26 farklı çelik türünde uygulanan koruma önlemleriyle dış rekabetten korunuyor. Mevcut sistemde, belirlenen kotaların üzerindeki ithalata yüzde 25 gümrük vergisi uygulanıyor. Ancak bu kotalar her yıl kademeli olarak artırıldığı için, düşen talebe rağmen ithalat seviyeleri artmaya devam etti. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) kuralları gereği mevcut önlemler 2026 ortasında sona erecek.
YENİ KOTADA 2013 SEVİYESİNE DÖNÜŞ
Komisyonun yeni planına göre, yıllık gümrüksüz çelik ithalatı 18,3 milyon tonla sınırlandırılacak. Bu rakam, 2024 kotalarına göre yüzde 47’lik bir düşüş anlamına geliyor.
Komisyon, yeni kotanın 2013 yılındaki ithalat düzeyini esas alacağını ve bu dönemin Avrupa çelik sektöründe aşırı kapasitenin başladığı yıl olduğunu belirtti. Ayrıca ithalatçılardan, çeliğin menşeini belgeleyen kanıt sunmaları istenecek.
SEKTÖR TEMSİLCİLERİ DESTEKLİYOR
Avrupa Çelik Üreticileri Birliği (Eurofer) Genel Direktörü Axel Eggert, önerilen önlemlerin ithalat payını yüzde 15 seviyesine düşüreceğini ve bunun sektörde yüz binlerce işi koruyabilecek önemli bir adım olduğunu söyledi.
Yeni önlemler, AB üyesi ülkelerin ve Avrupa Parlamentosu’nun onayını gerektiriyor. Ayrıca Komisyon, DTÖ ortaklarıyla müzakerelere girecek. Bu görüşmeler sonucunda bazı ülkeler için gümrüksüz tahsisatlar belirlenebilecek.
Yalnızca Avrupa Ekonomik Alanı ülkeleri olan İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç bu kısıtlamalardan muaf tutulacak.
ANA İHRACATÇILAR VE ABD İLE OLASI ANLAŞMA
2024 yılında AB’ye en fazla çelik ihraç eden ülkeler Türkiye, Hindistan, Güney Kore, Vietnam, Çin, Tayvan ve Ukrayna oldu. Yeni sistem, ABD ile temmuz sonunda duyurulan çelik anlaşmasının uygulanmasına da zemin hazırlayabilir. Bu anlaşma kapsamında, mevcut yüzde 50’lik ABD tarifelerinin kota sistemine dönüştürülmesi planlanıyor.
ÇİN’E KARŞI ÜRETİMİ KORUMA STRATEJİSİ
Avrupa Birliği, benzer düşünen ticaret ortaklarıyla birlikte özellikle Çin kaynaklı aşırı üretim kapasitesine karşı ortak önlemler almayı hedefliyor. Bu kapsamda, ülkelerin kendi çelik üretimlerini koruyacak ortak bir pazar savunma mekanizması oluşturması gündemde.
