MERVE ŞİŞMAN / NEFES
İstanbul’da son yıllarda görünürlüğü artan “yeni nesil çeteler” üzerine yapılan araştırma, suç yapılanmalarının özellikle ekonomik olarak yoksul ilçelerde yoğunlaştığını ortaya koydu. Toplum Çalışmaları Enstitüsü tarafından hazırlanan raporda çeteleşme olgusunun siyasi kimliklerden ziyade yapısal sosyolojik dinamiklerle açıklanması gerektiği vurgulandı.
AKP DAHA ÇOK OY ALIYOR
Raporda, İstanbul’da çete faaliyetlerinin arttığı ilçelerde ekonomik entegrasyon düzeyinin zayıf, eğitim imkanlarının kısıtlı, sosyal hareketliliğin düşük, kamu hizmetlerine erişimin sınırlı olduğu belirtildi. Rapordaki veriler, AKP’nin belediye başkanlıklarını kazandığı ilçelerde çeteleşme oranının daha yüksek olduğunu gösterdi. Bu mahallelerde yoksulluğun kuşaklar boyunca aktarıldığı belirtilen raporda genç nüfusun sosyal ve ekonomik olarak yukarı yönlü hareket etme imkanlarının son derece sınırlı kaldığı kaydedildi.
FIRSAT EŞİTLİĞİ SAĞLANMADI
Raporda, dezavantajlı bölgelerde devletin fırsat eşitliği sağlama kapasitesinin yetersiz kaldığı vurgulanarak “Devlet, bu mahallelerde doğan bir çocuğun daha iyi koşullara sahip ilçelerde yaşayan akranlarıyla benzer sosyal ve ekonomik kazanımlara ulaşmasını sağlayacak bir fırsat iklimi yaratmakta yetersiz kalmaktadır” değerlendirmelerine yer verildi.
ÇETELER SÜRECİN SONUCU
Raporda, özellikle 1960’lardan itibaren süren yoğun köyden kente göçün, İstanbul’un çeperlerinde nesiller boyu kötü yaşam koşullarının birikmesine yol açtığı belirtildi. Bu sosyo-ekonomik birikimin bugün “yeni nesil çeteleşme” için zemin oluşturduğu ifade edilerek, “Bugün bazı mahallelerde ortaya çıkan yeni yeraltı dünyası, yapısal süreçlerin doğal bir sonucudur” denildi.
Nüfusun yüzde 38.4’ü hayatta hiç çalışmadı
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün araştırmasına göre Türkiye’de aktif nüfusun yüzde 38,4’ü hayatı boyunca hiç kazanç karşılığı çalışmadı. Bu grubun yüzde 75-80’ini kadınlar oluşturdu. Eğitim seviyeleri ise büyük ölçüde okuryazar veya ilkokul düzeyi ile sınırlı kaldı. Raporda özellikle annelerin çalışma hayatına katılımı ile eğitim düzeyinin, çocukların geleceğinde kritik bir belirleyicilik taşıdığına dikkati çekildi. Raporda “AK Parti, hayatı boyunca hiç çalışmamış bireyler arasında çok daha yoğun bir desteğe sahiptir” denildi. Raporda karşılaştırmalı verilere de yer verildi. Türkiye’deki yüzde 38,4’lük çalışmamış nüfus oranı, Tayland’da yüzde 37,9, Güney Afrika’da yüzde 35,8 olarak ölçüldü. Araştırma, Türkiye’nin yapısal eşitsizlik bakımından birçok ülkenin üzerinde olduğunu ortaya koydu.
