Hawai’i’s Üniversitesi'ne bağlı Astronomi Enstitüsü (IfA) araştırmacıları, evrendeki en şiddetli patlamaları "Geçici Aşırı Nükleer Olayı" (ENT) olarak tanımladı.
Çok nadir meydana gelen aşırı şiddetli enerji patlamaları olan ENT'ler, yalnızca Güneş'in en az üç katı olan büyük bir yıldız süper kütleli bir kara deliğe çok yaklaştığında meydana geliyor.
Kara deliğin yıldızı tamamen parçalayarak yuttuğu bu senaryoda ortaya devasa enerji salımı çıkıyor. Araştırmacılar ENT'lerin en parlak süpernovalardan bile 25 kat daha fazla enerji saldığını söylüyor.
Daha önce buna benzer gelgit kesintisi olayları (TDE) görülse de ENT'ler TDE'lerden çok daha güçlü ve uzun ömürlü oluyor.
NASIL TESPİT EDİLDİ?
Gökbilimci Jason Hinkle, Gaia uydusunun verilerini incelerken alışılmadık derecede parlak ve uzun süren parlamalar tespit etti.
Hinkle "Gaia size bir şeyin parlaklığının değiştiğini söylüyor, onun ne olduğunu açıklamıyor. Ama uzak galaksilerin merkezindeki bu pürüzsüz, uzun ömürlü parlamaları görünce alışılmadık bir şeye baktığımızı anladım" dedi.
Hinkle daha sonra dünyanın dört bir yanındaki gözlemci ekiplere ulaştı ve bu sayede çok uluslu araştırma ağı oluşturuldu. Bu şekilde San Diego'daki Zwicky Tesisi'nde üçüncü bir olay gözlemlendi.
İncelemeler sonucunda bu parlamaların bir süper kütleli kara deliğin dev yıldızı yutmasından kaynaklandığı anlaşıldı.
BİR YILDA 100 GÜNEŞ GÜCÜNDE ENERJİ YAYABİLİYOR
Bir süpernova, Güneş'in 10 milyar yılda yaydığı enerjiyi sadece bir yılda yayabiliyor. Gaia18cdj adlı ENT ise sadece 12 ayda 100 Güneş gücünde enerji yayabiliyor.
ENT'ler sadece yıldızların yok oluşunu değil, evrenin erken dönemlerinde kara deliklerin nasıl büyüdüğünü ve galaksilerin evrimini anlamaya yardımcı olabilir.
Ancak ENT'ler süpernovalardan bile 10 milyon kat daha nadir görülüyor. Bu da gözlemlenmelerini zorlaştırıyor. Dolayısıyla araştırmacılar daha fazla ENT tespit etmek için gökyüzü taramaları yapmak ve uluslararası işbirliğine başvurmak zorunda.
İki ülke yanıtı bulmak için yarışıyor: Evren neden var?Bilim - Teknoloji
