İspanya'dan ABD'ye 'İsrail' kısıtlaması

İspanya hükümeti, İsrail'e silah, mühimmat ve askeri teçhizat taşıyan Amerikan uçak ve gemilerin Rota ve Moron de la Frontera üslerini kullanmasını yasakladı.

İspanyol gazetesi El Pais'in haberine göre karar hem doğrudan İsrail'e giden hem de başka ülkelerden aktarma yaparak İsrail'e ulaştırılan sevkiyatları kapsıyor.

Kararı uygulayan İspanya-ABD Ortak Komitesi kaynakları, gazeteye verdikleri demeçte iki üssün de "kolay geçiş noktası" olmadığına vurgu yaptı. Kaynaklar ayrıca her iki üssün de İspanya'nın egemenliği altında olduğunu, dolayısıyla burada yapılacak her türlü faaliyette önce Madrid'den izin alınması gerektiğini söyledi.

'DOLAYLI YOLLARA BAŞVURABİLİR AMA...'

Ancak kaynaklar, söz konusu uçakların dolaylı yollara başvurabileceği ihtimaline de dikkat çekiyor. Gazeteye göre örneğin ABD'den kalkan bir uçak Almanya ya da İtalya gibi başka bir NATO ülkesine gideceğini söyleyip bu üsleri kullanarak sonrasında İsrail'e gidebilir.

Ayrıca İspanya uçakların yüklerini doğrudan denetlemediği için Pentagon'un niyetini gizleyebileceği ifade ediliyor. Ancak kaynaklar yine de bu ihtimali, müttefikler arasında güvenin sarsılmasının ciddi diplomatik kriz yaratma olanağından dolayı düşük görüyor.

Washington'ın Tel Aviv'e gönderdiği askeri yardımın hacminin büyük olduğuna dikkat çeken gazete, yükün gizlenmesinin "neredeyse imkansız" olduğunu da yazdı. Ayrıca geçen bahar İsrail'e teslim edilen altı F-35 uçağının İspanya üzerinden değil Azor Adaları üzerinden taşındığı belirtildi.

El Pais, "İspanyol hükümetinin ABD ile sürtüşme yaşamamak için uygulamayı açıkça dillendirmekten kaçındığını" yazıyor.

SAVUNMA ANLAŞMASI NELERİ KAPSIYOR?

İspanya ve ABD arasında 1988'de yapılan savunma anlaşması ve sonrasında eklenen protokoller, ABD uçaklarının İspanya hava sahasına girmesi ve üsleri kullanması konusundaki detayları düzenliyor.

KC-135 tanker uçakları gibi bazı uçaklar hava sahasına serbest giriş hakkına sahipken, diğerleri için 48 saat önceden özel izin alınması gerekiyor. Özellikle "tehlikeli yük" veya "tartışmalı yük" taşıyan uçaklar için detaylı uçuş planı ve kargo bildirimi de zorunlu tutuluyor.

ABD savaş gemilerinin de İspanya limanlarına uğrayabilmesi için en az beş gün önceden bildirim yapılması gerekiyor.

Ancak burada ilginç bir istisna bulunuyor: Soğuk Savaş döneminde yapılan düzenleme gereği, gemilerin taşıdıkları silahların türü sorulmuyor. Bu uygulama, Sovyetler’in ABD’nin nükleer silah taşıyıp taşımadığını öğrenmesini engellemek için getirilmişti.

ABD ÇIKIŞMIŞTI

ABD Dışişleri Bakanlığı, Madrid’in İsrail’e yönelik dokuz yaptırım adımını açıklamasının ardından tepki göstermiş ve bu tedbirlerin Amerikan askeri operasyonlarını "potansiyel olarak kısıtladığını" belirtmişti.