İsrail ile Hamas arasında, ABD destekli ateşkes anlaşmasının ilk aşamasında uzlaşı sağlanmış olsa da, taraflar arasında bazı temel anlaşmazlıklar devam ediyor. En büyük tartışma konularından biri ise Hamas’ın elindeki silahları bırakıp bırakmayacağı.
İsrail, iki yılı aşkın süredir devam eden Gazze savaşının sona ermesi için Hamas’ın silahsızlanmasını, Gazze’nin yönetiminden çekilmesini ve örgüt olarak kendini feshetmesini şart koşuyor.
Hamas ise bu talepleri reddetti. Ancak uzmanlara göre örgüt, özel görüşmelerde bazı tavizlere açık olabileceğinin sinyallerini verdi.
'HAMAS POZİSYON DEĞİŞTİRİYOR'
Uluslararası insancıl hukuka göre, silahlı gruplar işgalci bir güce karşı silahlı direniş hakkına sahip. Ancak İsrail ve Batılı müttefikleri, Filistinli grupların silahlı direnişten vazgeçmesini barış sürecinin ön şartı olarak sunmaya devam ediyor.
Avrupa Dış İlişkiler Konseyi’nden (ECFR) İsrail-Filistin uzmanı Hugh Lovatt, Al Jazeera’ya yaptığı açıklamada, “Silahsızlanma konusunda Hamas’ın pozisyonunda ciddi bir değişim var. Örgüt, bazı saldırı amaçlı silahlarını devre dışı bırakmaya açık olabileceğini özel görüşmelerde belirtiyor” dedi.
Uluslararası Kriz Grubu’ndan (ICG) Gazzeli araştırmacı Azmi Keshawi’ye göre, Hamas’ın tüm silahlarını bırakması olası değil. Ancak kısa ve uzun menzilli füze gibi saldırı silahlarının bir kısmından vazgeçmesi gündeme gelebilir.
Keshawi, “Hamas, hafif silahlarını ya da yıllar içinde inşa ettiği tünel ağının haritasını asla teslim etmez. Ancak İsrail işgali sona erip, bağımsız bir Filistin devleti kurulursa o zaman silahsızlanma masaya gelebilir" diyor.
HAMAS'SIZ BİR GAZZE MÜMKÜN MÜ?
Uzmanlara göre, İsrail'in Gazze'de Hamas’ı tamamen saf dışı bırakma planı, bölgede bir "güvenlik boşluğu" yaratabilir. Al Jazeera’ya konuşan analist Taghreed Khodary, “İsrail, kendi halkına zarar veren Filistinli çeteleri silahlandırdı. Hamas’ın varlığı, bu gruplara karşı iç güvenliği sağlamak için gerekli” diyor.
Khodary’ye göre, Hamas uzun süredir Gazze’de etkili bir güvenlik mekanizması kurdu ve bunu sürdürmesi bekleniyor.
Lovatt’a göre Hamas, silahların kısmen devre dışı bırakılmasını denetleyecek geçici bir uluslararası güvenlik gücüyle iş birliği yapmaya açık olabilir. Ancak böyle bir gücün İsrail’in çıkarları doğrultusunda hareket etmesine kimse sıcak bakmaz ve Hamas da bunu asla kabul etmez.
