İLKE ÇITIR / NEFES
Yeni eğitim-öğretim dönemi bugün başladı. Ders zilinin çalmasıyla 18.7 milyon öğrenci ve 1.2 milyon öğretmen okul yollunu tuttu. Ancak; eğitimciler, veliler ve eğitim sendikaları tarafından yıllardır dile getirilen problemler çözülmediği için bu yıl da okul yolu dert doldu. CHP Milletvekili Cevdet Akay’ın hesaplamalarına göre, 2018’de velilerin yıllık okul harcaması 6 bin 753 lirayken 2025’te 79 bin 256 liraya ulaştı. Akay, böylece yıllık okul harcamalarındaki artış oranının yüzde bin 74 olduğunu belirtti.
NEFES’e konuşan Eğitim-Sen Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Evrim Gülez, “Bakan Tekin, eğitimdeki sorunlara camdan bakıyor. Sarayın bir günlük masrafı 80 milyon, bir aylık masrafı 2 milyar 400 milyon. Bugün her dört öğrenciden biri okullarda aç. Bu parayla bütün çocuklara ücretsiz yemek verilebilir. Bu sadece tercih meselesi” diye konuştu.
BİR AYLIK MAAŞINI AYIRIYOR
Gülez, “TÜİK’in enflasyonu yüzde 30’larda olabilir ancak bu yıl kırtasiye masrafları yüzde 60 arttı. Bu yıl zorunlu tek tip kıyafet uygulamasına geçildi. Bu da ayrı bir yük olacak ailelerin üstünde. Eğer asgari ücretle geçinen bir aileyse bir aylık maaşını okul masrafına ayırmak zorunda. Eğitim artık ekonomik durumu iyi olan aileler için bir lütuf. Yoksul ailelerin çocukları okumasın, gibi bir uygulamaya gidiliyor” ifadelerini kullandı. Okullardaki sabun, kağıt, temizlik gibi en temel ihtiyaçların Bakanlık tarafından karşılanmadığını kaydeden Gülez, “Okullar da kendilerini döndürebilmek için mecburen velilerden kayıt parası alıyor. İstanbul’da kimi okullarda 150-200 bin lira kayıt parası istendiği bilgisi geliyor bize” dedi.
‘Kıyafeti devlet karşılamalı’
Artan kırtasiye, kıyafet ve servis masrafları dar gelirli ailelerin sırtında ağır yük oluşturdu. Okullardaki en temel ihtiyaçlar ise Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yine karşılanmadı. Kamuoyunda yıllardır süren “okullarda bir öğün ücretsiz yemek” talebi bu yıl da yanıtsız bırakılırken öğrencilerin beslenme çantaları yine boş kaldı. Bu yıl tek tip uygulamasına geçilmesi konusunda Evrim Gülez, “Eşit bir ortam yaratmak için böyle bir uygulamaya gidiliyorsa bu kıyafetler devlet tarafından ücretsiz şekilde sağlanmalıydı. Bu dayatma velilerin üstüne ekstra yük olacak ve eşitsizliği derinleştirecek” dedi.
‘Kız çocukları 2. plana atıldı’
Eğitimciler, toplumsal cinsiyet eşitsizlikleri nedeniyle kız çocuklarının eğitim hakkının risk altında olduğunu düşünüyor. Eğitim-Sen Merkez Yönetim Kurulu Üyesi Evrim Gülez, kız ortaokullarının açılmasıyla toplumsal cinsiyet eşitliğinin engellendiğini belirtti. Demokratik toplumun temelinin karma eğitimle sağlandığını söyleyen Gülez, “Çocuklar, cinsiyet eşitliğini okullarda öğrenir. Kız çocuklarının ayrı bir okula yönlendirilmesi onları ikincil plana atma anlamına geliyor. Kız çocukları gelecek yaşamlarında daha büyük ayrımcılığa açık hale gelecek” diye konuştu.
Öğretmenler dert küpü
Bugün 1.2 milyon öğretmen de çözülmeyen sorunlarıyla işbaşı yapacak. Okullarda aynı işi yapan, aynı süre çalışan ama farklı maaş alan üç tip öğretmen bulunması, öğretmenlerin en büyük sorunları arasında yer alıyor. Kadrolu, sözleşmeli, uzman, başöğretmen gibi unvanlara ayrılan öğretmenler için bu durum iş barışını bozuyor. Son olarak okulların açılmasıyla herhangi bir kriter gözetmeden, ikametgahlarından uzak yerlere yapılan atamalar, öğretmenlerin tepkisini çekiyor.
Dar gelirli için eğitim lüks oldu
CHP Adana Milletvekili Orhan Sümer, asgari ücretli bir ailenin, birden fazla çocuğu okula gittiğinde, masrafların altından kalkmasının imkânsız hale geldiğini belirterek, “Çocuklarını güvenle okula göndermek isteyen aileler adeta kara kara düşünüyor. İktidarın Türkiye’yi getirdiği bu noktada, en temel hak olan eğitim, artık toplumun geniş kesimleri için ulaşılamaz bir lüks haline dönüştü” dedi.
