Tarihe meydan okuyan keşif: Maya uygarlığının çöküşünde sürpriz son

Bilim insanları, bugün Honduras'ta bulunan büyük bir Maya şehri olan Copan'da gömülü insan kalıntılarından antik DNA örneği toplayarak analiz etti. Bulguları, şehrin 1200 yıl önceki çöküşüyle ilgili uzun zamandır inanılan bilgilere meydan okur nitelikte.

Genetik bulgular, Copan'ın çoğu sakininin orada kaldığını ve dışarıdan gelen insanlarla ürediklerini ortaya çıkardı. Yani dokuzuncu yüzyılda siyasi yapı çökmüş olsa da aynı kandan gelen Mayalılar bu bölgede yaşamlarını sürdürmeye devam etti.

Oysa arkeologlar Maya uygarlığındaki siyasi yapının çöküşünün nüfusun büyük ölçekli yok oluşuyla ve kitlesel göçlerle bağlantılı olduğunu düşünüyordu.

Illinois Üniversitesi'nde antropolog Lisa Lucero, LiveScience'a verdiği demeçte "Bugün hayatta olan yedi milyonu aşkın Mayalı, siyasi sistemin çöküşünün canlı kanıtıdır, insanların değil" diye belirtiyor.

ZENGİN GEN KALINTILARI

Araştırmacılara göre Maya uygarlığının çöküşü tek bir seferde meydana gelmedi; kuraklık, savaşlar ve aşırı nüfus artışı sonucunda asırlar içinde oldu.

Tarihçiler ortadan yok oluşun gerçek sebebi için hâlâ tartışsa da Maya şehir devletlerinin terk edilmesinde pek çok faktörün etkili olduğunu kabul ediyorlar.

Bilim insanları Copan'da yedi insan kalıntısından aldıkları DNA'yı analiz etti. Bu genomlar Amerika'daki 700'ü aşkın eski ve modern genomla kıyaslandı. Böylelikle ortaya detaylı bir gen haritası çıkarıldı.

Bulgular, Copan'da gömülü kişilerin M.Ö. 3700 yılına dayanan ve özellikle bugün Belize olarak bilinen yere dayalı çok geniş bir genetik soya sahip olduğunu gözler önüne serdi.

Örneklerde ayrıca M.Ö. 500 ila M.S. 900 arasında Zapoteklere ve Mixelere ev olan Orta Meksika yaylalarından kalma genetik izlere de rastlandı.

SEÇKİNLER POLİTİK NEDENLERLE EVLENMİŞ OLABİLİR

Bu genetik çeşitlilik, Mayalı seçkinlerin siyasi ilişkileri kolaylaştırmak için yabancılarla evlenmiş olabileceği teorisini destekliyor.

Araştırmacılar ayrıca bu durumun Mayalı bazı yöneticilerin uzak bölgelerden geldiği ya da o bölgelerde yetiştirildiği fikriyle de uyumlu olduğunu ifade ediyor.

Örneğin Copan şehri, M.S. 426'da Orta Maya bölgesinden göç etmiş olduğuna inanılan K'inich Yax K'uk' Mo' tarafından kurulmuştu.