Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın, “dezenflasyon sürecinin yavaşladığı” yönündeki açıklaması, bir ekonomik değerlendirmeden çok daha fazlasıdır...
Bu cümle, Türkiye ekonomisinin bugün geldiği eşik noktayı anlatır…
Çünkü enflasyonu düşürmenin ilk aşaması: teknik…
İkinci aşaması ise: siyasi, toplumsal ve psikolojiktir...
Nasıl mı?.. Anlatmaya çalışayım…
***
Enflasyon artış hızını düşürmek için talebi baskılamak mümkündür ama beklentileri kalıcı olarak kırmak zordur çünkü bugün Türkiye’de: ücret–fiyat sarmalı tam çözülmemiştir…
Kur riski masadadır…
Bu şartlarda “hızlı dezenflasyon” zaten gerçekçi değildir...
***
Peki Karahan “dezenflasyon süreci yavaşladı” cümlesini kime hitaben kurdu?..
Muhatap kamuoyu olmadığına göre: geleceğe bir tür şerh düşülmüştür…
Yarın işler zorlaştığında, “biz uyarmıştık, riskleri söylemiştik” diyebilmenin zeminidir…
Zira, merkez bankaları böyle konuşur: sessiz ama hesaplı…
Ekonomide mucize yoktur
Başkan’a politik baskı var mıdır?.. Baskı kelimesi ağır olur ama politik alanın daraldığı açıktır ve...
Yüksek faizin; siyasi maliyeti, reel sektöre bedeli, kamu maliyesine yükü vardır…
Bu gerçekler, para politikasını yalnızlaştırır…
Karahan’ın cümlesi, “her şey para politikasıyla çözülemez…” şeklinde tercüme edilirse değerlidir...
***
Tam da burada, “enflasyon yeniden yükselişe geçer mi?..” sorusu ise yanlış sorudur…
Doğru soru şudur: “yanlış bir adım atılırsa fiyat artışı hız kazanır mı?..”.
Cevabı ise: evettir…
Erken gevşeme, sabırsızlık, popülist kararlar, bu süreci tersine çevirebilir…
Yani, “dezenflasyon yavaşladı” cümlesi bir mazeret değil bir uyarıdır…
Bu uyarıyı dikkate alırsak, bedeli sabır olur…
Dikkate almazsak, bedeli yine daha yüksek enflasyondur...
Ekonomide mucize yoktur… Sadece, erken vazgeçmenin ağır faturası vardır…
Kuyruğu kaptırmamak
Hayatta bazen bir iş gözümüzde öyle büyür ki, kendimizi Everest’e tırmanacakmış gibi hissederiz…
Oysa Seneca tam da bu noktada kulağımıza şöyle fısıldar:
“İşler zor olduğu için cesaret edemiyor değiliz; cesaret edemediğimiz için işler bize zor geliyor…”.
***
Maliye Bakanlığı ve Merkez Bankası yönetimlerinin enflasyonla mücadele ettikleri kanaatinde değilim çünkü, popülizmin hâkim olduğu ekonomi yönetimlerinde…
Enflasyonla mücadele edilmez…
Edilmediği için enflasyon yapışkandır…
Yapışkan enflasyonla mücadele, kedinin kendi kuyruğunu kovalayıp asla yakalayamaması gibidir…
Siyasetçi için esas olan ise, kedi olmadığını kanıtlama değil…
Enflasyon artış hızını zaman zaman bile olsa düşürerek: kuyruğu kaptırmamaktır…
***
Sözümün özü, enflasyonla gerçekten mücadele zor değildir… Politikacı, enflasyonla gerçekten mücadele ederse seçim kaybedeceğine inandığı için, cesaret edemiyor…
