Arkadaşım aradı. “Ben artık ev sahibi olmak istiyorum” dedi… Zamanında doğru arkadaş seçememişim belli ki!
Bu saflık, bu umut, bu iyimserlik… 2025 Türkiye’sinde maaşla çalışan birinin hâlâ ev alabileceğine inanması... Vallahi hayret verici!
***
Ama rakamlar farklı bir hikaye anlatıyor. TÜİK’e göre Haziran ayında konut satışları yüzde 36 arttı. Bravo!
Demek ki ortalıkta paralar dönüyor. Ama ufak bir detay var. O satılan evlerin yüzde 86’sı nakit alımla el değiştiriyor. İpotekli satışların oranı yalnızca yüzde 13 ve o da evin fiyatının sadece küçük bir kısmını kapsıyor.
***
Satışlarda bir canlılık varsa, o da “param enflasyonla erimesin” telaşındaki nakit zenginlerinden kaynaklanıyor. İnsanlar krediyle değil, “çantada hazır parayla” alıyor bu evleri… Yakalayınca zordaki müteahhitti, çok iyi fiyat kırıyorlar.
Konut fiyatları görünürde yıllık yüzde 32.8 arttı. İyi de görünürde… Çünkü aynı dönemde resmi enflasyon bile yüzde 35 oldu.
Enflasyondan arındırınca, yani gerçek dünyaya dönünce, bu fiyatlar aslında reel olarak yüzde 1.7 geriledi. Kısacası, fiyatlar artmış gibi görünüyor ama aslında değeri düşüyor.
***
Eskiden “bir gün ev sahibi olurum” denirdi. Şimdi “bu ay kirayı nasıl ödeyeceğim” insanların derdi…
Avrupa Birliği’nde Mayıs itibarıyla yıllık kira enflasyonu yüzde 3.2... Türkiye’de? Önce tutunun bir yere… Yüzde 84.9… Bu tabloyu görünce tabii ki vize vermezler her isteyene…
Ama hakkını teslim edelim, sevgili iktidar vatandaşına çözüm üretti. “Düşük faizli konut kredisi kampanyası”yla halkına umut aşıladı!
Orta gelirliye 24 milyon TL’lik daire önerdi! Bunu önerenlerin, orta gelirin ne olduğunu gerçekten bilip bilmediklerini insan merak ediyor tabii… O daireyi almak için 12 ay değil, 12 hayat yaşamaları gerekirdi.
***
Hani depremzedelere bir yıl içinde 650 bin konut yapılacaktı? 2.5 yıl geçti, hâlâ sadece 250 bin konut yapıldı. Yarısı bile değil…
Geri kalan ne oldu? Yüzde 70’i konteynerde idare etme çabasında… Yazın sıcakta, kışın ayazda…
***
Ve işin ilginç kısmı... Türk Lirası güveni kaybedince… Yine de ülkenin para birimi olması gereğinden çok daha fazla değerli tutulunca… Yurt dışı fiyatlar ucuzladı her alanda…
Beş ayda 40 milyar liralık yurtdışı konut alımı yapıldı. Evet, yanlış okumadınız. Memleketinde ev alamayan vatandaş, İspanya’da, Almanya’da, Yunanistan’da ev aldı.
Peki ya yabancılar? Onlar da hesap yaptı tabii... Türkiye’deki gayrimenkul yatırımları yüzde 49.5 azaldı. 1.4 milyar dolardan 726 milyon dolara düştü.
***
Bizde evin fiyatının neredeyse yüzde 60’ı arsa... Avrupa’da bu oran yüzde 20’yi geçmiyorsa… Çarpıklık çok yerde…
Zira bizde arsa dediğin şey sadece toprak değil… Torpil, tapu ve bir tutam “imar mucizesi” içerir. Bu düzeni değiştirmeden ne kampanya çözüm olur ne kredi… Gerçekten niyet varsa önce bunlar halledilir.
