Hani derler ya “bomba gibi düştü.” Aynen öyle oldu. Bir süredir üstünde çalışılıyordu, uygulanmaya başlandı. Artık X’teki kullanıcılar aslında hangi ülkede görebiliyorsunuz.
Amerikan sosyal medyasında epey yer yerinden oynadı, çünkü pek çok MAGA (Make America Great Again), son seçimde Trump’ın ateşli savunucusu olan aşırı sağ hesapların çoğunun konumu ABD dışında çıktı. Hatta çok ünlü bir tanesinin konumu Türkiye çıktı baya mavra konusu oldu.
***
Hindistan, Pakistan gibi hem teknik yetisi yüksek hem de iş gücünün ucuz olduğu ülkelerde troll fabrikaları olduğu düşünülüyordu. Tahminler doğru çıktı.
Muhtemelen birtakım medya ajansları siyasi hareketlerle anlaşıyor. TV’ye reklam vermek yerine sosyal medya kampanyaları yapılıyor. Ajanslar da istenen postları paylaşacak hesapları demek ki böyle yerlerden kiralıyor.
Yalnız şu da işin bir boyutu, X profilinde görünen konum işareti yüzde 100 doğru olmayabilir. VPN kullanan kullanıcılar oldukları yerden başka bir yerde görünebilir. Ki bunun üzerinden değerlendirme yapmak bizi yanlış yerlere götürür.
***
Türkiye’de de bu konunun rüzgarı sosyal medyada epey esti. “Üstat Kadir Mısıroğlu” isimli Mısıroğlu’nu öven paylaşımlar yapan hesap İngiltere’den çıktı mesela.
Bazı hesaplar da durduk yere yurtdışında olmakla suçlandı. Konum bilgilerinde Batı Asya yazan hesaplara millet, “Kökü yurt dışında” diye hücum etti. Herhalde Türkiye’nin Asya’nın batısında olduğu unutuldu. Çoğu zaman soğukkanlı bekleyebilen bir millet değiliz. Hızlıca parlayıp çabuk sinirlenmeyi ya da durduk yere sevgi seline kapılmayı seviyoruz.
***
Ekrem İmamoğlu’na destek veren bazı hesapların da konum bilgisi yurt dışında çıktı. İktidara yakın troller en çok bunu beğendi. Bu hesaplardan biri neden yurt dışında olduğuna ilişkin açıklama da paylaştı.
Bunun dışında en Kemalist en vatansever olanların, millete direniş falan tavsiye edenlerin de Türkiye’de olmadığını öğrendik. Buna da şaşırmadım. Kim bilir belki kimisi FETÖ’cü, kimisi kim bilir kimin maşası.
***
Şu anda Türkiye’de insanlar bin düşünüp bir konuşuyor. Söyleyeceğinde haklı olsa da konuşuyor. Düz vatandaş sosyal medyaya fikrini yazmayı çoktan bıraktı. Herkesin işi gücü, sevdiği bir ailesi var. Facebook’ta yorum yazan amcaların falan bayağı hapis yattığı bir ortamdan bahsediyoruz. Vatandaş sustu, memnuniyetsizliği varsa da içine gömdü.
Post yazan bir avuç gazeteci, fikir önderi falan var. Bunlar da adeta nöbetleşe yatıp çıkıyor. Adı sanı belli, işi gücü olan, kim olduğu belli insanlar yazdıkları yüzünden “Kırk katır mı kırk satır mı” cezalandırılmasına maruz bırakılıyor. Bunlar da 5 yazacaksa 1 yazıyor.
Herkesi susturursan, ortalık ipini kimin tuttuğu belli olmayan tiplere kalıyor. Sansür daha fazla dezenformasyon ve algı operasyonunun önünü açıyor. Türkiye’nin bu durumdan alması gereken ders budur.
