Geride bıraktığımız haftayı futbolda şike ve bahis konuşarak kapatıyoruz. Futbolu seven, kendini bir takıma ait hisseden, samimi taraftar, sportmen pek çoklarınızın eminim midesi bulanmıştır. Ben size şimdi hepinizin midesini daha da bulandıracak savaş ve insan hayatı üzerine oynanan bir bahsi anlatmak istiyorum.
Olay Polymarket’da geçiyor. Polymarket, gerçek dünya olaylarına - seçimler, ekonomik göstergeler, spor, pop kültürü vs. - para yatırılabilen bir tahmin piyasası platformu. Kullanıcılar bir olayın olup olmayacağına dair “evet/hayır” piyasalarında pozisyon alıyor. Misal, ‘Polonya seçimleri sonucu ne olur’ meraklıları pozisyon alıyor, para kazanıyor ya da kaybediyor.
***
Ukrayna savaşı da bu tahmin piyasasına meze olmuş durumda. Durum başlı başına insan duygu ve davranışları üzerine de bir ders niteliğinde. Savaşın başında, insanlar gelen görüntüler üzerine dehşete düşer, mağdur olanla duygudaşlık kurarken, savaş uzadıkça normalleşiyor. Üzülmekten yorulan insan evlatları savaşın korkunçluğuyla bir yabancılaşma yaşıyor.
Ukrayna savaşı, şu anda Rusya ile Donbass bölgesinde köy köy kasaba kasaba sürüyor. Ne Rusya ilerleyebiliyor ne de Ukrayna, Rusya’yı topraklarından sürebiliyor. Bazen bir köy için yüzlerce kişi yaşamını yitiriyor.
***
Kasım ayında Polymarket’da bir bahis açılıyor. Myrnohrad kasabası gece bitene kadar Rusya’ya geçer mi? Uzmanlara göre Rusya’nın kasabaya girmesi imkansız, bu nedenle bahis 1’e 33 bin veriyor. Evinde rahat koltuğunda oturan bir avuç insan Ukrayna savaşı üzerinden zengin olmak üzerine bahis oynuyor.
Olay bununla bitmiyor. İşin içine bir de düşünce kuruluşu giriyor. Washington DC merkezli Institute for the Study of War, savaş bölgesini izliyor ve gerçek zamanlı olarak hangi kasaba kimde, yayınlıyor. Kuruluşun faaliyetlerinden biri bu. Bu kuruluşta çalışan biri, gece üstlerine bildirmeden kısa bir süreliğine Myrnohrad’ı Rusya işgal etmiş gibi gösteriveriyor. Birileri inanılmaz para yapıyor. Düşünce kuruluşu açıklama yayınlıyor ve bunu yapan çalışan işten çıkarılıyor.
***
Polymarket’da Gazze savaşı üzerine de pek çok kez bahis oynanmış. İnsanlar ölürken birileri para kazanmış birileri kaybetmiş. Bu da yetmezmiş gibi şimdi bunun üstüne bir de olaya şike eklendi.
***
Bu arada Myrnohrad hâlâ Ukrayna’da. Ruslar Kupyansk’ı ele geçirdiklerini iddia ediyorlar. Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski, Rusya’nın bu iddiası üzerine Kupyansk’a gidip, askerleriyle poz verdi. Kupyansk hâlâ bizde mesajı vermiş oldu. Acaba birileri “Kupyansk Rusya’ya kaç gün içinde geçer, kaç kişi ölür” diye bahis oynuyor mudur? Cevap muhtemelen; evet.