“Merkez Bankası’nın kuru önemli ölçüde yönettiği bir süreç gerekiyor” diyerek Merkez Bankası’nın bağımsızlığını yerle bir etmekten çekinmeyen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, yeni banknotlar söz konusu olunca, topu taca atıyor.

Şimşek, “200 TL’den büyük banknot Merkez Bankası’nın konusu, değerlendirme yapamam” diyor. Aynı soruyu Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’a sorsanız o da “İhtiyaç olursa yeni banknot basarız” diye geçiştiriyor.

Yani, 500 liralık banknot basmak, AKP için telaffuz bile edilmesi zor bir mesele haline geldi.

Kolay değil tabi, Türk Lirası’ndan altı sıfır atmakla övünen AKP, şimdi attığı o sıfırları teker teker TL’nin arkasına dizmemek için direniyor. Onlar da biliyor ki; TL’den atılan o sıfırların, acı hatırası var. O sıfırlar, milletin zihnine, yüksek enflasyon ve ekonomik kriz olarak mıhlandı.

Hatırlayın, AKP’nin 2009’da TL’den sıfırları silmesi liranın yeniden doğuşu gibi olmuştu. Maaş, çarşı, pazar hesaplarını milyonlarla, milyarla yapmaya alışmış bir millet için, yeni sisteme alışmak çok zor olsa da sıfırları silmek “ekonomik istikrarın” sembolü haline gelmişti.

POŞET DOLDURMUYOR

İpin ucu 2001’de kaçmıştı. 20 milyon TL’lik banknot tedavüle çıkmış, 1 dolar, 1 milyon 664 bin lira eder hale gelmişti.

Sonrası malum Türkiye, büyük bir ekonomik krize sürüklendi.

Tarih, maalesef yine tekerrür ediyor. Yine başa döndük, ekonomi tarumar oldu. Ne faizi, ne de enflasyonu kontrol edebiliyoruz. İflaslar arka arkaya diziliyor. Vatandaş zaten battı. Artık, cebimizi yakan enflasyonla birlikte, cüzdanlara sığmaz hale gelen bir banknot sistemimiz var.

2009’da 200 TL’lik banknot, tedavüldeki toplam paranın sadece yüzde 5.5’ini oluşturuyordu. Bugün bu oran yüzde 84’ü aştı. Neredeyse, piyasada 100 ve 200 liranın dışında para kalmadı.

200 TL, bırakın bir ailenin market poşetini doldurmayı, çocuklara çikolata almaya bile yetmez hale geldi. Oysa 2009’da bu parayla 130 dolar alınabiliyordu. Şimdi aynı miktarda döviz için 5.000 lira gerekiyor. Bu bile tek başına, 500 TL, 1.000 TL ve 5.000 TL’lik banknotların basılması gerektiğini gösteriyor.

Ama AKP, ekonomideki iflası resmileştirmekten kaçındığı için yeni banknot basımına kapıları kapattı. Çünkü arkasına birer sıfır daha alarak gelecek her yeni banknot, “Parayı pula çevirdik” anlamına gelecek.

TAŞIMASI BİLE ZOR

200 liralık bir banknot sadece 1.13 gram ediyor. Yanınızda 1 milyon TL taşımak zorunda kalırsanız, tam 5 bin adet 200 TL taşımanız gerekiyor. Tartıya koysanız ağırlığı 5.6 kiloyu buluyor. Bu miktarı ancak valizle taşıyabilirsiniz. Para makinesi olmadan da saymakta zorlanırsınız.

5 bin liralık banknotları piyasaya sürmemiş olmak, paranın değerindeki erozyonu gizlemeye yetmiyor. Gören göze kılavuz gerekmiyor. Paranın arkasına siz sıfırları dizmeseniz de markette pazarda fiyat etiketlerinin arkasına o sıfırlar çoktan dizildi.

200 TL’lik banknotlar, uzun zamandır 20 lira muamelesi görüyor. Ekonomi böyle yönetilmeye devam ederse 200 liraya 2 lira muamelesinin yapılacağı günler de hiç uzak değil.